ساجده نظری مجد - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده شهرسازی، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
وحید حمزه پور - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده شهرسازی، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

تاب آوری شهرها در برابر مخاطرات اعم از طبیعی و مصنوعی، چند سالی است که دغدغه متخصصین سراسر جهان بوده و پژوهش های بایسته ای در این حوزه انجام شده است. همچنین، مورفولوژی شهری که مطالعه شهر با تمرکز بر ابعاد کالبدی فرم شهر و نیروهای تاثیرگذار بر شکل گیری یا شکل دهی (طبیعی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی) به آن بوده، توجه ویژه ای را به خود جلب کرده است. بنابراین طی سال های گذشته، پژوهش هایی از اختلاط ابعاد مختلفی از تاب آوری و مورفولوژی شهری به ثبت رسیده است. هدف این مقاله بررسی ارتباط میان تاب آوری و مورفولوژی شهری در پژوهش های موجود و استخراج مولفه های مربوطه می باشد. پس از مطالعه و بررسی پژوهش های گذشته، شاخصه هایی جهت سنجش میزان تاب آوری فرم شهری معرفی شده اند. این پژوهش با عنایت به مطالعات اسنادی و کتابخانه ای شروع شده و در دو بخش، مولفه های مرتبط میان تاب آوری شهری و فرم شهری و شاخصه های مربوطه جهت ارزیابی میزان مثبت یا منفی بودن آن ها در مقیاس کلی به دست آمده و دسته بندی شده اند. سپس شاخصه های استخراج شده در مقیاس محله (محله پامنار به عنوان مورد پژوهی) تعدیل گردید. پس از انجام برداشت های میدانی و حصول اطلاعاتی کامل از محله، این اطلاعات در نرم افزار ArcGIS در تقسیمات مربع های واحد ۱۰۰ متر در ۱۰۰ متری (یک هکتار) تحلیل رستری شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد وضعیت موجود محله پامنار از نظر میزان تاب آوری فرم شهری نه بسیار ضعیف و نه بسیار قوی (در حد متوسط) ارزیابی می شود.

تاب آوری، فرم شهری، مورفولوژی، تاب آوری فرم شهری، محله پامنار