اکبر عطادخت - استادیار گروه روان شناسی، دانشکده ی علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی
محمد نریمانی - استاد گروه روان شناسی، دانشکده ی علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی
عباس ابوالقاسمی - دانشیار گروه روان شناسی، دانشکده ی علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

مقدمه: هدف این مطالعه بررسی ارتباط شاخص های فیزیولوژیکی و کنترل قند خون با نیم رخ روان شناختی در بیماران دیابتی بود. روش کار: در این مطالعه ی توصیفی-همبستگی، از بین تمام بیماران دیابتی که طی اردیبهشت تا تیر ۱۳۹۰، جهت پی گیری درمان خود به درمانگاه دیابت بیمارستان امام خمینی اردبیل مراجعه می کردند، ۱۲۰ نفر با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از چک لیست علایم روانی ۹۰ آیتمی، اندازه گیری هموگلوبین گلیکوزیله (HbA۱c) جهت ارزیابی کنترل درازمدت قند خون و محاسبه ی نمایه ی توده ی بدن (BMI)، کلسترول و تری گلیسیرید به عنوان شاخص های فیزیولوژیکی استفاده شد. داده ها با ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندمتغیری و نرم افزار SPSS نسخه ی ۱۷ تحلیل گردیدند. یافته ها: شاخص HbA۱c با متغیرهای شکایت جسمانی (۲۳/۰=r)، وسواس (۲۷/۰=r)، حساسیت در روابط متقابل (۲۹/۰=r)، افسردگی (۲۸/۰=r)، اضطراب (۲۸/۰=r)، ترس مرضی (۲۶/۰=r)، روان پریشی (۲۷/۰=r) و نمره ی کل علایم روان شناختی (۲۹/۰=r) با آلفای ۰۱/۰ و با خصومت (۱۷/۰=r) و افکار پارانوییدی (۲۱/۰=r) با آلفای ۰۵/۰ رابطه داشت. شاخص تری گلیسیرید نیز با متغیرهای شکایت جسمانی، وسواس، افسردگی، حساسیت در روابط متقابل، اضطراب، افکار پارانوییدی، روان پریشی و نمره ی کل علایم روان شناختی (۰۵/۰P<) و شاخص کلسترول نیز با شکایت جسمانی و BMI با افسردگی و خصومت، رابطه ی معنی دار داشتند (۰۵/۰P<). در مجموع ۱۵ درصد از واریانس HbA۱c، توسط مولفه های نیم رخ روان شناختی و شاخص های فیزیولوژیکی مذکور تبیین می شود. نتیجه گیری: شاخص های فیزیولوژیکی بیماران دیابتی با برخی از اختلالات روان شناختی، رابطه داشته و میانگین قند خون ایشان با متغیرهای شکایت جسمانی، وسواس، حساسیت در روابط متقابل، افسردگی، اضطراب، خصومت، ترس مرضی، افکار پارانوییدی، روان پریشی و نمره ی کل علایم روان شناختی، رابطه ی مستقیم دارد.

پروتئین هموگلوبین گلیکوزیله, دیابت شیرین, روان شناختی