امیر رضائی اردانی - استادیار روانپزشکی، مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی مشهد
زهرا عرفانیان تقوایی یزدی نژاد - دکترای روان شناسی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد
مسعود شایسته زرین - کارشناسی روانشناسی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد

مقدمه: هدف از تحقیق، بررسی تاثیر گروه درمانی شناختی رفتاری به روش فرانظری بر میزان نشانه های افسردگی و دوز متادون بیماران تحت درمان نگهدارنده با متادون (MMT) می باشد.  روش کار: این پژوهش کارآزمایی بالینی طی ۶ ماه (پاییز و زمستان ۱۳۸۹) بر روی بیماران MMT کلینیک بیمارستان ابن سینای مشهد انجام شد. با نمونه گیری در دسترس، ۱۲ بیمار انتخاب و تحت ۱۵ جلسه روان درمانی گروهی شناختی رفتاری به روش فرانظری قرار گرفتند. ۱۲ بیمار نیز گروه شاهد را تشکیل دادند. معیارهای ورود به مطالعه داشتن سواد در حد خواندن و نوشتن، گذشت حداقل یک ماه از پایان دوره القای MMT، عدم ابتلا به اختلالات عمده ی روان پزشکی در محور یک به جز وابستگی به اپیوئیدها و عدم ابتلا به اختلال شخصیت مرزی بود. دوز متادون بر اساس گزارش درمانگاه و نشانه های افسردگی توسط آزمون فهرست بازبینی تجدیدنظرشده ی ۹۰ نشانگانی در ابتدا و انتهای مطالعه سنجیده شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی ۱۶ و آزمون تی مستقل و تحلیل واریانس یک سویه صورت پذیرفت. یافته ها: تفاوت بین میانگین نمرات افسردگی آزمودنی ها در دو گروه آزمون و شاهد پس از مهار تاثیر پیش آزمون، سن و مصرف متادون معنی دار (۰۰۱/۰>P) به میزان ۵۷ درصد بود، ولی تفاوت معنی داری در میانگین دوز متادون مصرفی بین دو گروه در پس آزمون وجود نداشت (۰۷/۰=P).  نتیجه گیری: گروه درمانی شناختی رفتاری به روش فرانظری می تواند در کاهش علایم افسردگی در بیماران تحت درمان نگهدارنده با متادون موثر باشد، لیکن در کوتاه مدت بر دوز متادون مصرفی ایشان تاثیر معنی داری ندارد.

افسردگی, درمان, رفتار, شناخت, گروه درمانی, متادون, نگهدارنده