محمد رضا پورمحمدی - استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز
کیومرث ملکی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، مدرس دانشگاه پیام نور
آرزو شفاعتی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز
محمد رئوف حیدری فر - استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه پیام نور
محمدرضا کرمی - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور

اغلب پژوهش­ها در زمینه کاهش خسارت­های ناشی از زلزله، حول محور روش های ساخت­وساز واحدهای ساختمانی برای افزایش مقاومت بنا در برابر زلزله بوده است. با توجه به اینکه شهر تاریخی- فرهنگی تبریز، یکی از زلزله­خیزترین شهرهای ایران محسوب می شود، این مقاله با توجه به داده ها و نقشه های وضع موجود این شهر و استفاده از داده های طرح جامع و تفصیلی آن، به­ویژه کاربری اراضی شهری، به نقش راهبردی و ضرورت ایجاد کاربری های چندمنظوره در آینده­نگری توسعه شهری در این شهر زلزله­خیز می­پردازد. همچنین نقش پدافند غیر عامل در شهر را در بعضی از حوزه های راهبردی برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری، مانند بررسی های طبیعی و استقرار کاربری اراضی شهری و... مطالعه می­کند. درنهایت، ضرورت ایجاد و توجه به کاربری های چندمنظوره در طرح های توسعه و عمران شهری را بررسی می­کند. سپس با توجه به نتایج GIS، با تاکید بر موقعیت راهبردی (ارتباطی، اقتصادی- صنعتی) و زلزله­خیزی شهر تبریز، محدوده­ها و مناطق دارای پتانسیل ایجاد کاربری های چندمنظوره را مشخص می­سازد. درنهایت، با توجه به ضوابط و ملاحظه­های پدافند غیر عامل، الگویی بهینه در برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری به­دست می­دهد که حاصل آن، امنیتی پایدار برای توسعه آتی شهر و امنیت ساکنان آن است.

امنیت شهری, پدافند غیرعامل, تبریز, زلزله, کاربری های چندمنظوره