شهرام روستایی - دانشیار جغرافیای طبیعی دانشگاه تبریز
محمد حسین فتحی - دانشجوی دکترای ژئومورفولوژی، دانشگاه محقق اردبیلی
سیروس فخری - دانشجوی دکترای ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران
عادل محمدی فر - کارشناس ارشد ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز

در پژوهش حاضر به تحلیل ژئومورفولوژیکی مکان گزینی مراکز نظامی موجود در دامنه ها یغربی کوهستان سهند، ازجمله، پادگان پیاده مکانیزه لشگر ۲۱ حمزه ی سیدالش هدا، واقع درشهر تبریز، مرکز آموزش ۰۳ عجب شیر و گروه ۱۱ توپخانه ی مراغه و سایر مراکز نظامیموجود در محدوده ی مورد مطالعه پرداخته شده است. هدف از این پژوهش تولید نقشه ای استکه با شناسایی و الوی تبندی مکا نها، مناطق مناسب برای احداث مراکز نظامی را مشخص کند.روش کار بدین صورت انجام گرفت که ابتدا با تنظیم پرسش نامه به روش پیمایشی ، نظراتمتخصصان نظامی و ژئومورفولوژی درباره ی عوامل موثر در مکان گزینی مراکز نظامی جمع آوریشد. سپس با برداشت نقاط زمینی و رقومی کردن لایه های مورد نیاز از روی نقشه های موجود،AHP تهیه و همچنین وزن دهی داده ها با استفاده از روش Arc GIS پایگاه داده در نرم افزارو پردازش دادها ی مکانی و غیر مکانی در AHP انجام گرفت. درنهایت با استفاده از روشنقشه ی مکان های مناسب، متوسط و نامناسب برای احداث پادگان ،Arc GIS محیط نرم افزارترسیم شد. نتایج نشان می دهد که شرایط مناسب مکان گزینی در نیمه ی شمالی منطقه ی موردمطالعه، مساحت بیشتری را نسبت به نیمه ی جنوبی منطقه شامل می شود که دربرگیرنده یقسمت هایی زیادی از تبریز، اسکو و شبستر است. همچنین قسم تهای کمتری از بناب، ملکان،آذرشهر و عج بشیر از شرایط مناسب برخوردارند. منطقه ی مراغه و قسم ت ها ی کمی ازآذرشهر، اسکو و بناب، شرایط متوسطی برای مکان گزینی دارند.

مکان گزینی, مراکز نظامی, AHP, GIS & RS, دامنه های غربی سهند