رضا صداقت - گروه پاتولوژی و علوم تشریح دانشکده پزشکی دانشگاه شاهد، تهران، ایران
مهرداد روغنی - مرکز تحقیقات نوروفیزیولوژی دانشگاه شاهد، تهران، ایران
نجمه اخباری - دانشکده پزشکی دانشگاه شاهد تهران

مقدمه و هدف: تحلیل رفتن نورون در بعضی مناطق هیپوکمپ و جوانه زدن فیبرهای خزهای در شکنج دندانه دار از مشخصات پاتولوژیک صرع لب گیجگاهی است. با توجه به اثرهای حفاظت عصبی و آنتی اکسیدانی سیاه دانه، هدف این بررسی، تعیین اثر پیش تیمار با عصاره الکلی آن در جلوگیری از تغییرهای بافتی هیپوکمپ در مدل تجربی صرع القاشده توسط اسید کاینیک در موش صحرایی بوده است. مواد و روش ها: در این بررسی، ۲۸ موش صحرایی نر به چهار گروه شم، شم پیش تیمارشده با عصاره الکلی سیاه دانه، صرعی (کاینات) و صرعی پیش تیمارشده با عصاره الکلی سیاه دانه تقسیم شدند. برای صرعی کردن، اسید کاینیک به میزان ۸/۰ میکروگرم به داخل هیپوکمپ تزریق شد. عصاره الکلی سیاه دانه به میزان ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم به صورت داخل صفاقی و روزانه و به مدت یک هفته تا زمان جراحی تجویزشد؛ در پایان کار، دو روش رنگ آمیزی نیسل و تیم درخصوص برش های بافتی انجام شدند. نتایج: القای صرع توسط اسید کاینیک با یک رفتار تشنجی بارز، همراه بود و تجویز عصاره، موجب کاهش معنی دار شدت حملات تشنجی شد، تراکم نورون های نیسل در سه ناحیه CA۱، CA۳، و CA۴ هیپوکمپ در گروه صرعی شده، کاهشی معنی دار را در مقایسه با گروه شم نشان داد (۰۱/۰-۰۵/۰p < ) و پیش تیمار با عصاره، موجب افزایش معنی دار آن، فقط در ناحیه CA۳ شد (۰۵/۰p < )، از نظر شدت جوانه زدن فیبرهای خزه ای نیز در گروه صرعی شده، افزایشی معنی دار نسبت به گروه شم مشاهده شد (۰۰۵/۰p < ) و پیش تیمار با عصاره الکلی سیاه دانه، سبب کاهش معنی دار آن شد (۰۵/۰p < ). نتیجه گیری: پیش تیمار با عصاره الکلی سیاه دانه، موجب کاهش شدت رفتار تشنجی شده، در جهت حفاظت نورون ها در برخی نواحی هیپوکمپ عمل می کند و شدت جوانه زدن فیبرهای خزه ای را کاهش می دهد.

سیاه دانه, صرع لب گیجگاهی, تشنج, هیپوکمپ