ماندانا غلامی - گروه تربیت بدنی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
لیلا صباغیان راد - گروه تربیت بدنی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
الهام افتخاری - گروه تربیت بدنی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
اردشیر ظفری - گروه تربیت بدنی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان

مقدمه و هدف: بیماری قلبی- عروقی، سبب مرگ­ومیر در زنان چاق می­شود. این مطالعه به­منظور اندازه­گیری اثر رژیم، ورزش یا اثر توام آنها بر لیپیدها و لیپوپروتئین­های خون در زنان چاق انجام­شد.   مواد و روش کار: ۴۵ زن بی­تحرک چاق سالم با میانگین سن ۵۵/۲± ۰۱/۲۹ سال و شاخص توده بدنی ۶۶/۱±۱۱/۳۳ کیلوگرم بر مترمربع به­صورت تصادفی به یکی از چهار گروه تقسیم­شدند: رژیم تنها، ۱۰n= (انرژی مصرفی روزانه: ۵۰۰ کیلوکالری کمتر از کالری ورودی همیشگی)؛ ورزش تنها،۱۱n= (۶۰ دقیقه، شش بار در هفته با شدت ۶۰ تا ۸۰ درصد ضربان قلب بیشینه)؛ رژیم و ورزش، ۱۲n= (انرژی مصرفی روزانه: ۲۵۰ کیلوکالری کمتر از کالری ورودی همیشگی؛ تمرین هوازی: ۶۰ دقیقه با شدت ۶۰ تا ۸۰ درصد ضربان قلب بیشینه، چهار بار در هفته) و گروه کنترل، ۱۲n= بدون تغییر در رژیم غذایی و فعالیت روزانه.  ترکیب بدن، لیپیدها و لیپوپروتئین­های سرم در همه آزمودنی­ها پیش و پس از هشت هفته اندازه­گیری­شدند. پس از جمع­آوری یافته­ها با آمار توصیفی و استنباطی، با آزمون آنالیز واریانس یک­طرفه و تست تعقیبی LSD  اطلاعات حاصل تجزیه­وتحلیل­شدند.    نتایج: وزن بدن در گروه رژیم- ورزش ۶/۰±۴۷/۵ و رژیم۷/۰±۵۴/۵ کاهش­پیداکرد بدون آنکه در گروه ورزش، تغییری معنی­دار پیداکند. کلسترول و تری گلیسرید در گروه­های رژیم- ورزش و رژیم پس از هشت هفته بهبودیافت و تا اندازه زیادی با کاهش وزن رابطه­داشت.    نتیجه­گیری: تمرین همراه با رژیم غذایی موثرترین راه کاهش عوامل خطرزای لیپید و لیپوپروتئینی در زنان چاق است.

چاق, فعالیت هوازی, رژیم, نیم رخ لیپوپروتئین- لیپید