شهلا زورمند بناب - کارشناس ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
فریده حسین ثابت - دانشیار گروه روانشناسی بالینی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
ابوالقاسم عیسی مراد - دانشیار گروه روانشناسی بالینی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

اختلال طیف اوتیسم، ناتوانی تحولی_عصبی پایداری است که چالش‍های مداوم در رشد ارتباط اجتماعی، گفتار، ارتباطات غیرکلامی و همچنین الگوهای رفتاری کودک دارای این اختلال، می‍تواند تعامل مادر و فرزند را تحت تاثیر قرار ‍دهد. ازاین رو، توجه به عوامل موثر بر سازگاری مادر، به‍منظور ارتقای سلامت مادر و بهبود روابط مادر_کودک، حائز اهمیت است. پژوهش حاضر باهدف تعیین نقش صبر و هوش اخلاقی در پیش‍بینی مولفه‍های کنترل عمل (جهت‍گیری پویا و ایستا) مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم انجام شد. جامعه آماری شامل حدود ۳۰۰ مادر دارای کودک با اختلال طیف اوتیسم عضو در گروه مرد‍م‍نهاد و خودجوش «پرسش و پاسخ تجربی اوتیسم نگار؛ مادر ایلیا» در شهر تهران بود که از بین آن‍‍ها ۱۶۹ نفر به شیوه نمونه‍گیری در دسترس انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای پژوهش از مقیاس سنجش صبر حسین ثابت (PS)، پرسشنامه هوش اخلاقی لنیک و کیل (MIQ) و پرسشنامه تجدیدنظر شده کنترل عمل (ACS-R) به روش اجرای اینترنتی استفاده گردید. تحلیل داده‍ها با استفاده از نرم‍افزار spss و فنون آماری توصیفی، تحلیل همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیری صورت گرفت. نتایج نشان داد بین صبر و هوش اخلاقی با مولفه‍های کناره‍گیری، آغازگری و پافشاری رابطه مثبت و معنادار و با مولفه‍های اشتغال ذهنی، دودلی و بی‍ثباتی رابطه منفی و معنادار وجود دارد؛ بنابراین یافته‍ها بیانگر نقش صبر و هوش اخلاقی در بالا بردن جهت‍گیری پویا و کاهش جهت‍گیری ایستا در مادران کودکان با اختلال طیف اوتیسم می‍باشد.

صبر, هوش اخلاقی, کنترل عمل, جهتگیری پویا, جهتگیری ایستا