داود پورمحمد - دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

هر پرتوی گاما یا پرتو کیهانی پرانرژی در هنگام ورود به جو زمین انبوهی از ذرات ثانویه تولید می کند که به آن بهمن هوایی گسترده می گویند. روش متداول مشاهده این پرتوها، آشکارسازی جبهه ذرات ثانویه بهمن است. یکی از مشخصه های بهمن که با این روش اندازه گیری می شود، جهت ورود پرتو اولیه مولد بهمن است که به آن جهت بهمن هم گفته می شود. حرکت ذرات ثانویه بهمن هوایی لزوما در جهت پرتو اولیه نخواهد بود. توزیع زاویه انحراف این ذرات نسبت به جهت بهمن در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. الکترون ها و مویون های ثانویه بهمن های ناشی از فوتون های گاما و پروتون هایی با انرژی ۱۰۱۴ ، ۱۰۱۵ و ۱۰۱۶ الکترون ولت در این کار بررسی شدند. توزیع زوایای انحراف این ذرات گستردگی قابل توجهی از مرتبه چند ده درجه دارد. با اعمال حد پایین انرژی برای این ذرات، مشاهده شد که پهنای توزیع زوایای انحراف با افزایش انرژی ذرات کاهش می یابد. همچنین بستگی پهنای توزیع زوایای انحراف به انرژی و زاویه سمت الراسی بهمن، و فاصله از مرکز بهمن بررسی شد. نتایج این مطالعه، محدودیت های کاربرد ابزارهای مسیریاب ذرات (هودوسکوپ ها) در رصدهای بهمن های هوایی را نشان می دهد.

پرتوهای کیهانی, بهمن گسترده هوایی