زهرا پورحبیب - دانشگاه پیام نور مرکز فریمان
علی رضا بینش - دانشگاه پیام نور مرکز فریمان
سعید محمدی - دانشگاه پیام نور مشهد

تنفس گاز رادون ۲۲۲ محصولی از واپاشی رادیوم ۲۲۶ است و محصولات واپاشی آن مسئول تقریبا نیمی از دز موثر دریافت شده توسط عموم مردم از کل منابع تابش یون ساز طبیعی است. ذرات آلفای ناشی از رادون می تواند باعث مجموعه ای از رخدادهای سلولی و مولکولی شده و منجر به ایجاد سرطان ریه و سایر سرطان ها شود. همچنین رادیوم ۲۲۶ به طور گسترده ای در محیط با غلظت های متفاوت در آب ها، خاک ها، و صخره ها پراکنده شده است. وقتی رادیوم بلعیده می شود قسمت اعظم مواد به سرعت دفع می شوند. هرچند، از آنجایی که رادیوم از نظر شیمیایی مشابه کلسیم است، کسر مهمی از آن جذب گردش خون شده و به طور عمده در استخوان بندی رسوب می کند. بنابراین وجود این مواد رادیواکتیو در آب خطرناک است و مطالعات بسیاری در این زمینه انجام شده است. این دلایل و به علت اینکه برخی از مناطق رامسر، شهری در شمال ایران در استان مازندران، بیشترین میزان تابش زمینه در جهان را دارد بر آن شدیم که میزان رادون و رادیوم را در منابع آبی رامسر مورد سنجش قرار دهیم. در این تحقیق، غلظت رادون و رادیوم در ۲۲ رود و ۲۰ نمونه آب شرب توسط دستگاه PRASSI مورد سنجش قرار گرفته است. بر طبق اندازه گیری ها میانگین میزان رادون در کل نمونه ها ۳.۰۳۰±۱.۱۲۲Bq/l بوده است و به طور مشابه میانگین میزان رادیوم در کل نمونه ها ۰.۱۸۵±۰.۰۵۵Bq/l به دست آمده است. همچنین ۱ مورد از رودها و ۱ مورد از آب شرب میزان بالاتری رادون از ۱۰Bq/l به عنوان حد نرمال تعیین شده داشتند. در مورد رادیوم ۲۲۶ ، غلظت رادیوم ۲۲۶ در ۱۱ مورد از رودها و ۸ مورد از آب شرب از ۰.۱۸۵Bq/l که حد نرمال مجموع رادیوم ۲۲۶ و ۲۲۸ است بالاتر بود.

آب شرب, رود, رادون, رادیوم, سیستم PRASSI