غلامرضا باقری - دانشگاه بیرجند
محمود سخایی - دانشگاه گیلان
مسعود وهابی مقدم - مرکز پرتودرمانی رازی رشت

تعیین دز جذبی چشم در هنگام پرتو درمانی سرطان های سر و گردن برای برآورد خطر ابتلا به سرطان ثانویه و آب مروارید ناشی از تابش ضروری است بدین منظور سنجش دز چشم از ۲۰ بیمار سرطانی که تحت پرتو درمانی با ماشین کبالت– ۶۰ قرار می گرفتند توسط دزیمترهای گرماتاب انجام گرفت. درمان بیماران با دو روش SAD و SSD مورد بررسی قرار گرفت برای هر میدان درمانی دو بج بر روی دو چشم که هر کدام حاوی ۳ تراشه گرماتاب بودند استفاده شده است تا میزان عدم قطعیت نتایج کسب شده تقلیل یابد. دز ناشی برای بیماران تحت درمان در ناحیه سر و گردن از مرتبه ۸۰cGy تا ۲۰۰cGy بوده است. در این بررسی گستره دز دریافتی توسط چشم از ۳.۴۹mGy تا ۶۳۹.۱mGy و میانگین آن و ۹۸.۱۱۴mGy برآورد شده است که به طور متوسط ۳% متوسط دز سر و گردن تحت درمان است. بیشترین سهم دز چشم هنگامی است که چشم در مقابل چشمه قرار دارد. این در حالی است که اگر فاصله مرکز چشم از لبه میدان کمتر از ۳ سانتیمتر باشد میانگین دز دریافتی چشم ۱۲ درصد میانگین دز درمانی است.

دز دریافتی بیماران در رادیوتراپی, سرطان ثانویه و آب مروارید, پرتوهای پراکنده, تراشه گرماتاب, آب مروارید, دز جذبی چشم