علی سام خانیانی - صنعتی نوشیروانی بابل
ذهیر نیکرفتار - دانشگاه تهران

بخار آب به عنوان یکی از گازهای گلخانه­ای مهم نقش اساسی در بسیاری از پروسه­های هواشناسی و اقلیمی دارد. تهیه محصولات بخار آب قابل بارش (PWV) سنجنده مادیس روی ماهواره­های ترا و آکوا به عنوان یکی از ابزارهای سنجش از دور، با تفکیک مکانی مناسب و به صورت روزانه امکان پذیر است. دقت و کارایی این محصولات در هر منطقه متفاوت است، بنابراین مقادیر PWV سنجنده مادیس در کشور ایران مورد ارزیابی قرار گرفت. در این مطالعه، یک­سال از مشاهدات شبکه­ی گیرنده­های GPS دائمی کشور به منظور ارزیابی صحت داده­های PWV سنجنده مادیس در باندهای مختلف Near-IR  و IR مورد استفاده قرار گرفتند. مقایسه سری­های زمانی PWV  در باند Near-IR  با مقادیر متناظر GPS نشان داد که این دو روش موافقت بالایی با یکدیگر با میانگین همبستگی ۹۵/۰ دارند. آنالیزها نشان داد که محصولات باند Near-IR مقادیر بخار آب را در منطقه بیشتر برآورد می­کند. همچنین، آنالیزهای مشابه روی داده­های ماهواره­های ترا و آکوا برای باند Near-IR نشان دادند که تقریبا هر دو مجموعه داده بخار آب دارای دقت و صحت یکسانی هستند. از طرف دیگر، ارزیابی­های آماری روی محصولات بخار آب باند IR به طور مجزا در طول روز و شب نسبت به GPS PWV در همه ایستگاه­ها صورت گرفت. براساس مقادیر RMSE،  دقت محصولات باند IR در شب بهتر از روز بدست آمد. به طور میانگین در کل منطقه برای یک­سال، RMSE محصولات باند IR در طول روز و شب به ترتیب ۱۵/۹ و ۹۰/۷ میلی متر برآورد شدند. علاوه براین، با بررسی کارایی محصولات بخار آب این سنجنده در طول روز، مشاهده شد که دقت و صحت محصولات این سنجنده برای روز در باند Near-IR بسیار بهتر از باندIR  می­باشد. بنابراین، بخار آب باند IR قبل از استفاده باید کالیبره شود.

باند IR, باند Near-IR, بخار آب قابل بارش, مادیس, GPS