محمد کاوه - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محمد علی اسماعیلی - دانشیار، گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
همت اله پیردشتی - پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محمد رضا اردکانی - استاد گروه زراعت، دانشگاه آزاد، واحد کرج

به منظور بررسی پیامد بایوچار به همراه کود نیتروژن، باکتری آزوسپریلیوم لیپوفروم و روش­های مدیریت آبیاری بر عملکرد و شاخص­های بهره­وری آب در زراعت برنج، پژوهشی در دو سال زراعی ۱۳۹۶و ۹۷ در مزرعه­ی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، به صورت کرت­های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی اجرا شد. عامل اصلی، شیوه آبیاری در دو سطح آبیاری غرقاب و آبیاری تناوبی و عامل فرعی تیمار کودی در نه سطح، ۱۰۰، ۷۵ و ۵۰ درصد نیتروژن به همراه ۲۰، ۱۰ و صفر تن بایوچار در هکتار و عامل فرعی- فرعی جدایه خالص باکتری آزوسپریلیوم لیپوفروم در دو سطح بدون مایه­زنی و مایه­زنی نشا در ۳ تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تیمارهای کودی بایوچار + نیتروژن، باکتری و شیوه آبیاری بر عملکرد شلتوک، میزان مصرف آب و شاخص­های بهره وری آب اثر معنی­داری داشت. در بررسی برهم­کنش فاکتورها مشخص گردید که تیمار کودی ۷۵ درصد نیتروژن به­همراه ۲۰ تن بیوچار در آبیاری غرقاب با باکتری و در آبیاری تناوبی بدون مصرف باکتری موجب بدست آوردن بیشترین میزان عملکرد شلتوک و شاخص­های CPD و BPD با اختلاف معنی داری شده و در شاخص NBPD در حالت غرقاب بیشترین میزان مربوط به ۷۵ درصد نیتروژن و ۲۰ تن بایوچار ، به­همراه باکتری و در آبیاری تناوبی مربوط به ۵۰ درصد نیتروژن به­همراه ۲۰ تن بیوچار و بدون باکتری بوده است، که البته میزان این تاثیر گذاری در آبیاری تناوبی به مراتب چشم­گیر تر بود. گمان می­رود می­توان با اعمال ترکیب کودی ۷۵ درصد نیتروژن به­همراه ۲۰ تن بیوچار در آبیاری تناوبی، کاهش عملکرد حاصل از کم شدن مصرف آب را تا حد زیادی جبران نمود.

آزوسپریلیوم لیپوفروم, بایوچار, برنج, شاخص بهره وری آب