محمدرضا امداد - بخش تحقیقات آبیاری و فیزیک خاک موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
آرش تافته - بخش تحقیقات آبیاری و فیزیک خاک موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

مدل سالت­مد یکی از مدل های کاربردی بوده که به منظور شبیه سازی تغییرات عملکرد و شوری خاک در شرایط مختلف بکار می رود. این پژوهش در سال زراعی ۹۴-۹۳ و ۹۵-۹۴ در اراضی گندمکاری دشت آزادگان استان خوزستان و در سه منطقه رامسه (خاک شور)، عتابیه (خاک خیلی شور) و حمیدیه (خاک غیر شور) با هدف ارزیابی این مدل در شرایط شور اجرا شد. در این راستا سه قطعه ۱۰ هکتاری در هر منطقه انتخاب و در هر یک از این قطعات یک پایلوت به مساحت ۲۰۰۰ متر مربع در نظر گرفته شد. در سال اول این مدل مورد واسنجی و در سال دوم برای سه شرایط خاک از نظر شوری در سه منطقه گندم کاری عتابیه، حمیدیه و رامسه (استان خوزستان) بمنظور بررسی تغییرات عملکرد دانه و کل و نیز تغییرات شوری خاک مورد استفاده واقع گردید. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین عملکرد دانه و بیوماس گندم اندازه گیری و شبیه سازی شده با مدل سالت­مد در مناطق مورد نظر (با شوری های کم، متوسط و زیاد) وجود ندارد. خطای استاندارد عملکرد دانه و بیوماس گندم به ترتیب ۱۶/۰ و ۶۳/۰ تن در هکتار و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده برای عملکرد دانه و بیوماس گندم ۰۸/۰ تعیین گردید. از طرف دیگر مقادیر شوری خاک اندازه گیری شده در سه لایه (۳۰-۰، ۶۰-۳۰ و ۹۰-۶۰ سانتی متر) با مقادیر شبیه سازی شده توسط مدل سالت­مد تفاوت معنی داری نداشته و محدوده تغییرات خطای استاندارد شوری خاک بین ۸۱/۰ تا ۱/۱، ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده ۱۸/۰ و میانگین انحراف خطای شوری خاک ۱۳/۰- بدست آمد. بنابراین این مدل از قابلیت، کارایی و دقت بالایی در شبیه سازی عملکرد و شوری خاک برخوردار است.

آبیاری, بیوماس, خوزستان, عملکرد دانه, اعتبار سنجی