سمیرا کشاورز - دانشگاه شیراز
رضا قاسمی - دانشگاه شیراز

کاربرد تنظیم کننده­های رشد و سورفکتانت می­تواند روش موثری برای مقابله با تنش­هایی مانند آلودگی فلزات سنگین باشد. به منظور بررسی اثر تنظیم کننده­های رشد و سورفکتانت بر رشد و غلظت عناصر و شاخص­های گیاه­پالایی در گیاه گلرنگ، آزمایشی گلخانه­ای در قالب طرح کاملا تصادفی و به صورت فاکتوریل ۳×۴ شامل سه سطح سورفکتانت (شاهد، ۵/۲ و ۵ میلی­مول در کیلوگرم) و چهار سطح تنظیم کننده رشد گیاه (شاهد، جیبرلیک اسید، ایندول استیک اسید و بنزیل آمینوپورین) با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد اضافه کردن سورفکتانت و تنظیم کننده­های رشد باعث افزایش معنی­دار وزن خشک اندام هوایی، ضریب تجمع زیستی، شاخص جذب، غلظت و جذب کروم در اندام هوایی شدند. افزدون سورفکتانت باعث کاهش غلظت و جذب آهن در غیاب تنظیم کننده های رشد شد، اما در حضور تنظیم کننده های رشد گیاهی غلظت آهن افزایش می یابد. کاربرد ۵ میلی­مول بر کیلوگرم سورفکتانت میانگین غلظت منگنز، مس و روی را کاهش داد. درحالی که اضافه کردن ۵/۲ میلی­مول بر کیلوگرم سورفکتانت غلظت فلزات را افزایش داد. اگرچه افزودن ۵ میلی­مول بر کیلوگرم سورفکتانت وزن خشک را افزایش می­دهد اما اثر مطلوبی روی افزایش غلظت عناصر در گیاه ندارد. بنظر می­رسد که استفاده از تنظیم کننده­های رشد گیاه مقاومت گیاه را به سمیت کروم افزایش می­دهد که احتمالا از طریق افزایش جذب عناصر است. با توجه به نتایج استفاده از سورفکتانت به همراه تنظیم کننده­های رشد گیاه می­تواند علاوه بر افزایش توانایی گلرنگ در مقابله با سمیت کروم، گیاه­پالایی را نیز افزایش دهد.

ایندول استیک اسید, بنزیل آمینوپورین, تویین۸۰, جیبرلیک اسید, عناصر کم مصرف