محمدطاهر پوزن - زابل
محمدمهدی چاری - زابل
پیمان افراسیاب - زابل

نفوذ آب به خاک یکی از مهم­ترین پارامترها در آبیاری و کشاورزی است. تعیین تغییرپذیری مکانی فرآیند نفوذ در خاک با وجود دشواری زیاد، یکی از مهم­ترین پیش­نیازهای دست­یابی به کشاورزی دقیق است. هدف از مطالعه حاضر، مقیاس­سازی پارامترهای معادله نفوذ دو جزئی فیلیپ و تجزیه و تحلیل تنوع مکانی ویژگی­های نفوذپذیری، با استفاده از حداقل اندازه­گیری­های مزرعه­ای بود. در این تحقیق یک روش جدید برای مقیاس­سازی معادله نفوذ ارائه شد و با روش­های قبلی مقیاس­سازی معادله فیلیپ شامل: بر اساس ضریب جذب ()، بر اساس ضریب انتقال ()، بر اساس فاکتور بهینه به دست آمده با استفاده از کمترین مربعات خطا ()، میانگین­های هندسی، حسابی و هارمونیک مقایسه شد. برای این منظور از ۲۲ آزمایش نفوذ استفاده شد. پارامترهای این مدل (ضریب جذب S و فاکتور انتقال A) تغییرات وسیعی در مکان­های آزمایشی نشان دادند. در روش جدید عامل مقیاس (Fs) برای هر معادله نفوذ برابر با عمق آب نفوذ کرده پس از زمان مشخص (ts) در معادله نفوذ مورد نظر به عمق آب نفوذ کرده پس از زمان مشخص در معادله نفوذ مرجع است. نتایج نشان داد که روش ارائه شده در این تحقیق دارای بالاترین مقدار R۲ (۹۹/۰) و دارای کمترین مقدار خطا بر اساس RMSE و MBE است. برخلاف سایر روش­های مقیاس­سازی معادله نفوذ، منحنی­مرجع در روش جدید اختیاری بوده و هریک از معادله­های نفوذ را می­توان به عنوان منحنی­مرجع انتخاب کرد.

ضریب انتقال, ضریب جذب, مقیاس سازی, نفوذ