سعید سعادت - موسسه تحقیقات خاک
لیلا اسمعیل نژاد - دانشگاه تهران
حامد رضائی - موسسه تحقیقات خاک و آب
رسول میرخانی - موسسه تحقیقات خاک
جواد سیدمحمدی - تبریز

پایداری خاکدانه، توانایی خاک در نگهداری و حفظ ترتیب فاز جامد و فضای خلل و فرج بعد از اعمال تنش‎های مکانیکی است. گرچه تاکنون یک روش رضایت‎بخش جامع برای تعیین کیفیت فیزیکی خاک ارائه نشده است ولی پایداری خاکدانه می‎تواند به‎عنوان یکی از مهم‎ترین شاخص‎های کیفیت فیزیکی خاک قلمداد شود. هدف از این مطالعه، ارزیابی روش‎های مناسب و استاندارد تعیین پایداری خاکدانه است که قادر به تشخیص شرایط کیفی فیزیکی خاک‎های دارای بافت متوسط در هر دو منطقه خشک و مرطوب باشد. تعداد ۱۲۰ نمونه خاک که شصت نمونه مربوط به منطقه مرطوب گیلان و شصت نمونه دیگر از استان فارس با اقلیم خشک انتخاب شدند. هر ۱۰ نمونه خاک با بافت مشابه مخلوط شده و در نهایت یک نمونه خاک تعیین شد. بعد از هوا خشک‎شدن و الک‎کردن نمونه‎ها، تعیین بافت به‎روش پیپت و کربن‎آلی خاک به‎روش اکسیداسیون انجام گرفت. همچنین نمونه‎های دست‎نخورده با استفاده از استوانه‎های فلزی جهت تعیین ضریب آبگذری اشباع، منحنی رطوبتی و جرم مخصوص ظاهری خاک برداشته شد. تعیین هدایت هیدرولیکی اشباع به‎روش بار ثابت صورت گرفت. برای اندازه‎گیری پایداری خاکدانه، از روش‎های کمپر- رزنا، لابیزسونایس، و دی‎لینهیر-دی‎بودت استفاده شد. براساس نتایج حاصل از این تحقیق، مقادیر میانگین وزنی قطر خاکدانه‎ها در روش‎های کمپر–رزنا و لابیزسونایس برای مطالعه پایداری ساختمان در هر دو اقلیم مناسب هستند. اگر یک روش بررسی سریع و ساده از وضعیت ساختمان خاک مورد نیاز باشد، تست‎های ساده مثل کمپر-رزنا با اشباع سریع و همچنین لابیزسونایس در حالت مرطوب شدن سریع می‎توانند مورد استفاده واقع شوند.

دی‎لینهیر- دی‎بودت, لابیوسونایس, ساختمان خاک, کمپر- رزنا, شاخص‎های کیفیت فیزیکی خاک