حسین دهقانی سانیج - موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کرج
حمیدرضا حاجی آقابزرگی - شیراز
علی اصغر قائمی - ?
مسعود نوشادی - دانشگاه شیراز

اعمال آبشویی همراه با مدیریت صحیح آبیاری یکی از روش های موثر در کاهش میزان شوری خاک است. در این پژوهش تاثیر مدیریت آبشویی بر تغییرات میزان شوری در سه رژیم آبیاری منطبق بر مدیریت زارع (I۱)، نیاز آبی (I۲) و نیاز آبی و آبشویی (I۳) در باغ پسته­ای در منطقه ­ی صفائیه، از توابع شهرستان سرخه در استان سمنان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش بیان­گر عملکرد بهتر دو رژیم I۲ وI۳  در خارج کردن سدیم از منطقه ریشه بود و رژیم آبیاری I۲ به دلیل کاهش بیشتر میزان سدیم در مقابل حجم آب کاربردی کم­تر و نیز بهتر عمل کردن در طول دوره رشد مناسب­تر از رژیم آبیاری  I۳بود. از لحاظ میزان منیزیم رژیم I۲ نسبت به رژیم I۱ و I۳ موفق­تر عمل کرد. اعمال بیش از حد مجاز آب نه تنها اثر مطلوبی بر خارج کردن املاح از منطقه ریشه ندارد بلکه ممکن است باعث تجمع املاح و آسیب رساندن به گیاه شود. بیش­ترین مقدار کلسیم موجود در خاک متعلق به رژیم I۲ و I۳ به­ترتیب برابر با ۳/۵۲ و ۱/۵۸ میلی­اکی­والان بر لیتر و کم­ترین مقدار این عنصر مربوط به رژیم I۱ و I۲ برابر با ۸/۴۰ میلی اکی والان بر لیتر بود. از لحاظ میزان  SARرژیم I۲ با کاهش معنی­دار بیش­تری مواجه بود و نسبت به رژیم های دیگر برتری داشت. در زمان پس از اولین آبیاری در میزان ECe در عمق­های ۲۵ و ۷۵ سانتی­متر اختلاف معنی­داری وجود نداشت، ولی در عمق ۵۰ سانتی­متری ECe کاهش معنی داری داشت. بیشترین میزان ECe با مقدار ۵/۱۴ دسی­زیمنس بر متر در عمق ۷۵ سانتی­متری از سطح خاک در زمان ۹۸ روز پس از اولین آبیاری مشاهده شد. اعمال آبشویی باعث کاهش میزان SAR در انتهای فصل رشد نسبت به ابتدای فصل رشد گردید و این کاهش در میزان SAR در اثر اعمال آبشویی در رژیم آبیاری I۲ بیشتر بود و نسبت به دو رژیم آبیاری دیگر موفق­تر عمل کرد. لذا تا شروع فصل رشد بعدی که از بهار شروع می­شود میزان SAR کم­تری را در خاک ذخیره کرده که می­تواند اثرات زیان­آور آن را تعدیل کند.

املاح خاک, خاک های شور, قطره ای زیر سطحی, مدیریت آبشویی, SAR