مرتضی پوزش شیرازی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر
حسن حقیقت نیا - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
رحیم خادمی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر

به منظور بررسی اثرات تلقیح چند گونه قارچ میکوریز آربسکولار بر میزان کلنیزاسیون ریشه، غلظت عناصر غذایی برگ و کارایی مصرف آب در گیاه گوجه فرنگی تحت شرایط تنش خشکی، پژوهشی گلخانه ای بصورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور در سه تکرار، طی یک دوره ۱۰۰ روزه در سال ۱۳۹۶ در مرکز تحقیقات کشاورزی بوشهر انجام گردید. فاکتور اول شامل تلقیح ریشه گیاه با چهار گونه قارچ میکوریز آربوسکولار (Glomus mosseae ،Glomus intraradices، Glomus vsersiform و Glomus caledonium) و نیز یک تیمار بدون تلقیح بعنوان شاهد و فاکتور دوم شامل سه سطح رطوبتی خاک بر اساس نقصان رطوبت یا تخلیه مجاز رطوبتی شامل I۱=۲۵، I۲=۵۰ و I۳=۷۰ درصد از آب قابل استفاده بود. نتایج نشان داد که هم اثرات اصلی و هم برهمکنش آنها (بجز برای غلظت نیتروژن برگ) بر همه صفات اندازه گیری شده در سطح یک درصد معنی دار بودند. کاربرد مایه تلقیح قارچ های میکوریزی سبب بالا رفتن درصد کلنیزاسیون ریشه شد به گونه ای که از۳۳/۵ درصد در تیمار شاهد به ۰۷/۲۲ درصد در تیمار مایه زنی شده با گلوموس اینترارادیسز افزایش یافت. تلقیح با تمام گونه ها نسبت به شاهد سبب بهبود غلظت عناصر در برگ گردید. کارآیی مصرف آب نیز با استفاده از قارچ گلوموس اینترارادیسز در تیمارهای بدون تنش، تنش ملایم و شدید بترتیب ۹/۶۷، ۶/۴۹ و ۱/۵۲ درصد افزایش یافت. استفاده از قارچ های میکوریزی بویژه گونه های گلوموس اینترارادیسز و گلوموس کالدونیوم سبب بیشترین افزایش عملکرد و کارآیی مصرف آب شد که این موضوع در نتیجه افزایش مقاومت به تنش خشکی بوده است.

بوشهر, تنش رطوبتی, عناصر پرمصرف و کم مصرف, قارچ میکوریز آربوسکولار, گلخانه