مجید بصیرت - موسسه تحقیقات خاک و آب
حسن حقیقت نیا - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
سید مجید موسوی - دانشگاه تهران

با استفاده از روش های تشخیص چندگانه۴ و تجزیه آماری چند متغیره۵ وضعیت تغذیه ای باغات پرتقال رقم والنسیا در جنوب فارس مطالعه شد. برای این منظور تعداد ۸۰ باغ پرتقال رقم والنسیا انتخاب و ۳۰ درخت از هر باغ انتخاب ونشانه گذاری شدند. در فصل مناسب با انجام نمونه برداری از درخت های انتخاب شده، غلظت عناصر در نمونه های گیاهی تعیین و در فصل برداشت، میانگین عملکرد هر باغ اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که ۱۱ باغ جزء گروه عملکرد زیاد و ۶۹ باغ دارای عملکرد کم بودند و میانگین عملکرد های مطلوب، ۱۱۳ کیلوگرم بر درخت، به عنوان عملکرد هدف تعیین شد. از میانگین اعداد بدست آمده ی عناصر غذایی برای جامعه ی با عملکرد بالا، غلظت های مطلوب ۱۰ عنصر مورد بررسی به دست آمد که شامل نیتروژن ۱۸/۰± ۰۰/۳ درصد، فسفر۰۱/۰± ۱۷/ ۰ درصد، پتاسیم۱۲/۰± ۳۷/۱ درصد، کلسیم ۷۸/۰±۳۲/۳ درصد، منیزیم۰۷/۰± ۳۶/۰ درصد، منگنز ۳۵/۳ ± ۰/۲۳ میلی گرم در کیلوگرم، روی۳/۲ ± ۳/۱۷ میلی گرم در کیلوگرم، آهن ۳/۷± ۷۵ میلی گرم در کیلوگرم، مس ۴۴/۱± ۸۱/۷ میلی گرم در کیلوگرم و بور ۴/۱۹±۷۶ میلی گرم در کیلوگرم بود. با مقایسه با اعداد مرجع به دست آمده برای باغات با عملکرد مطلوب، بیش از ۵۰ درصد باغات مورد ارزیابی مقادیر نیتروژن، کلسیم و منگنز آنها کمتر از عدد مرجع به دست آمده بود و غلظت بور در گروه باغات با عملکرد بالا بیش از ۵۰ درصد کمتر از باغات با عملکرد پایین بود که نشان دهنده محدودیت این عنصر در گیاه برای عملکرد است. همچنین، نتایج تجزیه آماری چندمتغیره و تجزیه به مولفه-های اصلی۶ نشان داد که عناصر نیتروژن، کلسیم، آهن و روی به ترتیب بیشترین اثر را بر تغییرات عملکرد داشتند.

اعداد مرجع, پرتقال, تشخیص چندگانه, عناصر غذایی