محمد ناظری تهرودی - دانشگاه بیرجند
حسین خزیمه نژاد - دانشگاه بیرجند

یکی از چالش های مهم در عصر حاضر رقابت جهت دسترسی به منابع آب می باشد. منطقه خاورمیانه نیز با توجه به موقعیت ژئوپولوتیکی و استراتژیکی خود مورد توجه می باشد. اما مسئله ای که این منطقه را در آینده وارد ابعاد تازه از چالش ها خواهد نمود. کاهش منابع آب در این منطقه با توجه به تغییر اقلیم جهانی خواهد بود. درک ما از تاثیرات بشر روی محیط، به ویژه آن هایی که در ارتباط با گرم شدن ناشی از افزایش گازهای گلخانه ای هستند، نشان می دهد که تعدادی از پارامترها در حال تغییر می باشند. خاورمیانه نیز در منطقه ای خشک و نیمه خشک واقع شده و منابع آب محدودی دارد و تغییر اقلیم به خوبی در آن مشهود می باشد. بررسی روند تغییرات زمانی بارش در برنامه ریزی و طراحی دقیق تر پروژه های آبی در آینده از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. در این مطالعه روند تغییرات بارش منطقه جنوب غرب آسیا (۴۱۵۲ ایستگاه) در دو مقیاس سالانه و ماهانه در دوره آماری ۲۰۱۴-۱۹۷۰ با استفاده از آزمون ناپارامتری مان- کندال اصلاح شده با حذف کامل ساختار خودهمبستگی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی روند تغییرات سالانه مقادیر بارش جنوب غرب آسیا نشان داد که از بین کشورهای مورد بررسی، روند تغییرات دو کشور عراق و ایران نسبت به سایر کشورها بحرانی تر بوده و به ترتیب حدود ۲/۱ و ۰۳/۱ میلی متر از مجموع بارش های سالانه در هر سال کاهش یافته است. روند کاهشی بارش تمام نواحی این دو کشور را در مقیاس سالانه در بر گرفته است و حتی می توان کانون بحران کمبود بارش را در این دو کشور بیان کرد. در بین کشورهای مورد بررسی در مقیاس سالانه و ماهانه وضعیت چهار کشور ترکیه، یمن، ترکمنستان و تاجیکستان بهتر از سایر کشورها از نظر کاهش بارندگی می باشد. در مقیاس ماهانه نیز شرایطی همانند مقیاس سالانه وجود دارد. در ماه های سردتر سال نیز روند تغییرات بارش نواحی مرکزی منطقه مورد مطالعه کاهشی می باشد.

آسیا, خاورمیانه, روند, مان کندال اصلاح شده