جهان همواره از درگیری، منازعه، و خشونت که زائیده ی تفاوت های مرتبط با نژاد، رنگ، کیش، مذهب، و منطقه ی جغرافیائی است رنج برده است. در دنیای امروز، بسیاری از دولتمردان و تحلیلگران سیاسی منازعات و درگیری ها را به " برخورد تمدن ها" بویژه میان شرق و غرب نسبت می دهند. از این روی، جهان امروز برای حفظ صلح و دوستی جدا نیازمند صحبت راجع به " گفتگوی تمدن ها" ست تا "برخورد تمدن ها". یکی از بزرگترین فیلسوف- شاعران و یکی از انسان های بصیر قرن بیستم، محمد اقبال، کوشش نموده چنین گفتگویی را از طریق آثار خود، بویژه اشعار خویش، مطرح نماید. مقاله ی حاضر به این موضوع  می پردازد که چگونه هدف نقد وی از غرب و همچنین از شرق، آشتی میان این دو بوده است، و نه  رد آن که منجر به منازعه گردد.

گفتگو, تمدن, آشتی, شرق, غرب, اقبال, جامعه ی آرمانی, ارزش های معنوی