جاسم گلابی فر - دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران
علی اکبر براتی - استادیار دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، ایران
خلیل کلانتری - استاد دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی دانشگاه تهران

دسترسی به غذا یکی از مهم ترین اجزای امنیت غذایی است که نقش مهمی در تحقق امنیت غذایی هر جامعه ای دارد. دسترسی به غذا دارای سه مولفه اصلی شامل دسترسی فیزیکی، اقتصادی و تداوم دسترسی است. مطالعه حاضر به بررسی وضعیت دسترسی خانوارهای روستایی به غذا در دهستان شاوور پرداخته است. جامعه آماری تحقیق را کلیه خانوارهای روستایی این دهستان تشکیل داد ه اند (۲۶۲۴(N=. حجم نمونه مورد مطالعه ۳۰۰ خانوار تعیین شد که بر اساس روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب گزینش شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود. برای سنجش سطح دسترسی به غذا در سطح جامعه مورد مطالعه، با الهام از روش تعیین شاخص فقر چند بعدی سازمان ملل، یک شاخص استاندارد طراحی شد که قادر بود وضعیت دسترسی خانوارهای روستایی به غذا را به صورت یک نمره استاندارد بین صفر تا یک ارزیابی نماید. این مسئله نوآوری روش شناسی تحقیق حاضر بود. یافته های حاصل از تحقیق نشان داد که تنها ۲۳ درصد از خانوارهای روستایی دهستان شاوور از دسترسی مطلوب به غذا برخوردار هستند. در میان مولفه های دسترسی به غذا مولفه دسترسی اقتصادی و تداوم دسترسی از وضعیت نامطلوب تری برخوردار است. ناتوانی منابع و مراکز تامین اقلام غذایی در سطح روستا، عدم خودتولیدی خانوارهای روستایی به دلیل غلبه فرهنگ مصرفی شهری و نوسانات شدید قیمت اقلام غذایی از مهم ترین علل کاهش سطح دسترسی به غذا هستند. بر همین اساس پیشنهاد می گردد از طریق توسعه زیرساخت های اطلاعاتی، ارتباطی و حمل و نقل زمینه دسترسی بهتر و بیشتر جامعه روستایی به اقلام غذایی فراهم شده و همچنین با ترویج فرهنگ خود تولیدی و پس انداز خانوارهای روستایی زمینه بهبود تاب آوری آنها در مقابل نوسانات قیمت بیش از پیش فراهم گردد.

دسترسی به غذا, امنیت غذایی, محرومیت از غذا, دهستان شاوور