غلامرضا ملکی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
اسکندر زند - موسسه گیاهپزشکی کشور
محمد جواد میرهادی - دانشگاه ازاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

به منظور استفاده توام از روش مکانیکی کنترل علف های هرز (خاکورزی) و سمپاشی نواری برای کاهش مصرف علف کش در زراعت چغندرقند، آزمایشی مزرعه ای در سال ۱۳۸۴ در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی (اراک) به اجرا درآمد. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با ۱۸ تیمار و ۴ تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل، خاکورزی بین ردیفی در دو سطح (با و بدون خاکورزی) وفاکتور فرعی شامل نسبتهای۱۰۰ ،۷۵ ،۵۰ و۲۵درصد مقدار توصیه شده مخلوط علف کشهای دسمدیفام (بتانال آ. ام.) + کلریدازون (پیرامین) به صورت پخش سراسری ونسبتهای ۷۵،۵۰ و ۲۵ درصد علف کش های مذکور به صورت پخش نواری بود. ضمنا دو تیمار شاهد بدون کنترل و وجین دستی نیز به فاکتورهای فرعی اضافه شد. نتایج بدست آمده اختلاف معنی داری را در بین تیمارهای اصلی (خاکورزی و عدم خاکورزی) در مورد صفات اندازه گیری شده گیاه زراعی نشان نداد. بیشترین عملکرد ریشه و وزن کل بوته چغندرقند پس از تیمار وجین دستی از نسبتهای ۱۰۰ و ۷۵ درصد علف کش با پاشش سراسری و ۷۵ درصد با پاش نواری بدست آمد. درصد قند نیز در بین تیمارهای آزمایش تفاوت معنی داری نداشت. نسبت های ۱۰۰ و ۷۵ درصد علف کش در بین تیمارهای با پاشش سراسری و ۷۵ درصد در بین تیمارهای با پاشش نواری بیشترین کاهش زیست توده و کنترل علف هرز را داشتند. بنابراین با توجه به نتایج بدست آمده از عملکرد ریشه و وزن کل بوته، می توان در جهت صرفه جویی از مصرف علف کش و با توجه به مسائل زیست محیطی مصرف بالای علف کش ها، از نسبت ۷۵ درصد سراسری و نواری به جای نسبت کامل (۱۰۰%) علف کش استفاده نمود. واژه های کلیدی: مدیریت علف های هرز چغندرقند، کاهش مصرف علف کش، خاکورزی بین ردیفی، مصرف نواری و سراسری علف کش، کاهش نسبت علف کش.