نرگس پورطوسی - دانشگاه فردوسی مشهد
محمدحسن راشد محصل - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
ابراهیم ایزدی دربندی - دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور بررسی دماهای کاردینال علفهای هرز سلمه ( Chenopodium album ) ، خرفه ( Portulaca oleracea ) وعلف خرچنگ (Digitaria sanguinalis) و امکان پیش بینی زمان ظهور آنها در مزرعه، آزمایشی با طرح کاملا تصادفی با ۹ تیمار و ۳ تکرار در آزمایشگاه تحقیقات علفهای هرز دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۸۴ به اجرا در آمد. بذرها علفهای هرز تحت تیمارهای دمایی ثابت ۵، ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۲۵، ۳۰، ۳۵، ۴۰ و ۴۵ درجه سانتی گراد در دستگاه جوانه زنی با رطوبت نسبی ۵۰ درصد و روشنایی کامل به مدت ۱۴ روز قرار گرفتند . بذرها جوانه زده هر روز شمارش شدند و سپس سرعت جوانه زنی و درصد جوانه زنی محاسبه و نمودار دماهای کاردینال جوانه زنی علفهای هرز فوق ترسیم شد. نتایج این بررسی نشان داد که تاثیر درجه حرارت برروی سرعت و درصد جوانه زنی بذرها هر سه گونه، معنی دار بود. دماهای کاردینال شامل دمای پایه (Tb) ، دمای بهینه (To) و دمای بیشینه (Tc) برای علف خرچنگ به ترتیب ۱۶/۱۴ ،۶/۲۵ و۳/۴۱ ، برای گیاه سلمه به ترتیب ۴، ۵/۲۹ و ۳/۴۳ درجه سانتی گراد و برای گیاه خرفه به ترتیب ۸/۱۱ ، ۳۵ و ۳/۴۹ درجه سانتی گراد می باشد. این نتایج حاکی از آن است که علفهای هرز به دلیل اختلافات فیزیولوژیکی و در نتیجه سرعت رشد اولیه متفاوت دارای اوج جوانه زنی متفاوتی می باشند و بسته به زمان، قدرت استقرار آنها متفاوت است. واژه های کلیدی: جوانه زنی، دمای پایه، دمای بهینه، دمای بیشینه.