محمدرضا اصغری پور - دانشگاه زابل
محمدحسن راشد محصل - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
مجید رفیعی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان

در این مطالعه اثرات تراکم گیاهی و کود نیتروژن بر جذب نور و زمان گلدهی در شاهدانه (Cannabis sativa L.) واریته کمپولتی در قالب طرح آزمایشی کرت های خرد شده که در آن مقادیر مختلف کود در کرت های اصلی و تراکم در کرت های فرعی قرار گرفته بودند، در ۳ تکرار اجرا شد. تراکم های ۵۰، ۱۵۰ و ۲۵۰ بوته در متر مربع در مشهد و ۳۰، ۹۰ و ۱۵۰ بوته در متر مربع در شیروان مورد استفاده قرار گرفت. کود نیتروژن در دو مقدار ۵۰ و ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار در مشهد و سه مقدار ۵۰، ۱۵۰ و ۲۵۰ کیلوگرم در هکتار درشیروان به شکل اوره و در دو مقدار مساوی قبل از کاشت و ۴۵ روز پس از کاشت به صورت سرک به زمین داده شد. نتایج نشان داد سرعت توسعه کانوپی در هر دو منطقه با افزایش تراک گیاهی و کود نیتروژن افزایش یافت. جذب ۹۰% تشعشع در مشهد در تراکم های مختلف بین ۳۸۰ تا ۶۶۵ درجه روز و در شیروان بین۵۸۶ تا ۷۱۲ درجه روز از زمان سبز شدن حاصل شد. کود نیتروژن نیز تاثیر مشابهی داشت، به طوریکه با افزایش کود نیتروژن جذب نور افزایش یافت. حداکثر جذب نور در تمام تیمارها حدود ۹۵% بود. تاریخ گلدهی با افزایش تراکم گیاهی در هر دو مکان به تاخیر افتاد. تاریخ ۷۵% گلدهی در بوته های ماده در تراکم های ۵۰، ۱۵۰ و ۲۵۰ بوته در متر مربع در مشهد به ترتیب ۴، ۱۰، ۱۵ شهریور و در شیروان در تراکم های ۳۰، ۹۰ و ۱۵۰ گیاه در متر مربع به ترتیب ۱۵، ۲۰ و ۲۱ شهریور بود. در تمام تراکم ها و در تمام مقادیر نیتروژن جذب نور بوسیله کانوپی شاهدانه در ۱۵۰ درجه روز پس از گلدهی شروع به کاهش کرد و ۷۰۰ درجه روز پس از گلدهی در تراکم های مختلف به ۵۸ تا ۷۵ درجه روز رسید. خصوصیات مورفولوژیکی در هر دو منطقه با جنسیت گیاه، تراکم گیاهی و کود نیتروژن به طور معنی داری مرتبط بود. بیشترین عملکرد ساقه، برگ و گل آذین در مشهد در تراکم ۲۵۰ بوته و در شیروان در تراکم ۱۵۰ بوته در متر مربع زمانیکه در مشهد و شیروان به ترتیب ۲۰۰ و۲۵۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار به کار رفت، به دست آمد. ماده خشک بالای سطح خاک در هر دو منطقه، با افزایش تراکم گیاهی و فراهمی نیتروژن افزایش یافت. این نتایج می تواند برای بررسی تاثیر دامنه وسیعی از تراکم های گیاهی و کود نیتروژن بر جذب نور و عملکرد شاهدانه در مکان های مختلف به کار رود.