آزاده حسینی - دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا کوچکی - دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی نصیری محلاتی - دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور تعیین مناسب ترین دوره کنترل علفهای هرز زیره سبز، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با ۳ تکرار در سال زراعی ۸۴-۱۳۸۳ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای مربوطه شامل ۲۰، ۳۰، ۴۰ و ۸۰ روز وجین در اوایل فصل رشد و ۲۰، ۳۰، ۴۰ و ۸۰ روز بدون وجین در اوایل فصل رشد، در کرتهایی به ابعاد ۳ × ۲ متر اعمال شد. فاکتورهایی که اندازه گیری شدند، شامل: عملکرد، اجزاء عملکرد، شاخص برداشت، تعداد علفهای هرز و وزن خشک علفهای هرز به تفکیک گونه بود. جهت تعیین دوره بحرانی کنترل، از معادلات گامپرز و لجستیک استفاده شد. نتایج نشان داد که با وجین علف های هرز زیره سبز از ۲۴ تا ۳۸ روز پس از سبز شدن، عملکرد کاهش نیافت و این موضوع حاکی است که وجین ابتدای فصل موثرتر از حذف علفهای هرز در اواخر فصل رشد می باشد. وجین در اواخر یا اوایل فصل رشد بجز بر تعداد چتر در بوته تاثیر چندانی بر سایر اجزاء عملکرد نداشت. وجین در اواخر فصل، باعث افزایش شاخص برداشت نسبت به اوایل فصل شد. با افزایش دوره تداخل علف هرز خواه در اول فصل و یا در آخر فصل، عملکرد اقتصادی کاهش یافت و با طولانی تر شدن دوره وجین بر عملکرد اقتصادی افزوده شد. با این وجود، با افزایش طول دوره وجین دراوایل فصل رشد و یا در طی دوره کامل رشد زیره، از وزن خشک علفهای هرز کاسته شد در حالیکه با کاهش طول دوره وجین در اواخر فصل رشد و یا عدم وجین در طی دوره کامل رشد زیره، وزن خشک علفهای هرز زیاد شد. به طور کلی وجین در اوایل فصل، اثر بیشتری بر عملکرد و اجزاء عملکرد زیره سبز داشت.