سمیه همایون - دانشگاه فردوسی مشهد
امیر لکزیان - دانشگاه فردوسی مشهد
غلامحسین حق نیا - دانشگاه فردوسی مشهد
رضا خراسانی - دانشگاه فردوسی مشهد

شوری خاک یکی از مشکلات مهم در تولید فرآورده های کشاورزی است و سطح نسبتا گسترده ای از زمین های کشاورزی در دنیا و ایران با مشکل شوری روبه رو هستند. یکی از اثرات شوری خاک، بروز اختلال در تغذیه گیاهان است و معمولا مقادیر زیاد کلرید سدیم در محیط ریشه، سبب کاهش جذب، انتقال و تجمع یون هایی مانند پتاسیم و کلسیم در گیاه می شود. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر تعدادی از جدایه های باکتری ریزوبیوم بر غلظت عناصر K، Ca، Na و نسبت K/Na گیاه گندم (Triticum aestivum L.) در خاک هایی با شوری مختلف، در شرایط گلخانه-ای در سال ۸۹-۱۳۸۸ انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل با چهار سطح باکتری (سینوریزوبیوم ملیلوتی، بردی-ریزوبیوم ژاپونیکوم و ریزوبیوم لگومینوزاروم و شاهد) و سه سطح شوری خاک (دو، شش و ده دسی زیمنس بر متر) در سه تکرار انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که با افزایش شوری خاک، وزن خشک ریشه و شاخساره، غلظت عناصر K، Ca و همین طور نسبت K/Na کاهش معنی دار نسبت به شاهد داشت. باکتری سینوریزوبیوم ملیلوتی در شوری دو دسی زیمنس بر متر و باکتری ریزوبیوم لگومینوزاروم در شوری های شش و ده دسی زیمنس بر متر بیشترین وزن خشک شاخساره (به ترتیب ۴/۱۹ و ۷/۱۳ درصد افزایش نسبت به شاهد)، غلظت های K، Ca و کمترین غلظت Na در گیاه گندم را ایجاد کردند.

تعادل یونی, تلقیح باکتریایی, مقاومت به شوری, نسبت K/Na