فرهود یگانه پور - دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
سعید زهتاب سلماسی - دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
مصطفی ولیزاده - دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

به منظور بررسی اثر تاریخ های مختلف کاشت برخی گیاهان همراه بر کنترل علف های هرز، صفات مورفولوژیک و عملکرد ذرت دانه ای (Zea mays L.) سینگل کراس ۵۰۴ آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تبریز در سال زراعی ۱۳۸۹ بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل گیاهان همراه در چهار سطح (شبدر قرمز(Trifolium pretense L.) ، ماشک گل خوشه ای (Vicia sativa L.)، ریحان (Ocimum basilicum L.) و شوید (Anethum graveolens L.)) و تاریخ کاشت گیاهان علوفه ای در دو سطح (کاشت همزمان گیاهان همراه با ذرت و کاشت گیاهان همراه ۱۵ روز بعد از ذرت) بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل گیاهان مورد بررسی بر ارتفاع بوته ذرت معنی دار بود، به طوری که بیشترین ارتفاع بوته ذرت در کشت همزمان ذرت با شبدر و کمترین ارتفاع بوته ذرت در کشت ماشک گل خوشه ای ۱۵ روز بعد از کشت ذرت مشاهده شد. همچنین اثر معنی داری بین گیاهان علوفه ای از نظر تعداد برگ وجود داشت و کشت همزمان ذرت با شبدر دارای بیشترین تعداد برگ بود. بیشترین عملکرد دانه ذرت به میزان ۹/۴۰۶۲ کیلوگرم در هکتار در کشت با شبدر و کمترین میزان عملکرد دانه ذرت به مقدار ۲/۳۰۳۴ کیلوگرم در هکتار در کشت با ریحان بود. زیست توده و حداکثر ارتفاع علف هرز بطور معنی داری تحت تاثیر اثر متقابل کشت گیاهان علوفه ای و تاریخ کاشت آن در مرحله رسیدگی ذرت قرار گرفت. بیشترین و کمترین زیست توده و ارتفاع علف هرز به ترتیب در کشت ذرت با شوید و ذرت با شبدر مشاهده شد و این به دلیل رشد سریع و قدرت رقابتی بالای شبدر در مراحل اولیه رشد بود. همچنین نتایج حاکی از آن بودند که با افزاش میزان زیست توده و ارتفاع علف های هرز عملکرد دانه ذرت به طور خطی کاهش یافت. کشت همزمان ذرت با شبدر بهترین تیمار از نظر عملکرد و کنترل علف های هرز نسبت به سایر تیمارها بود.

ارتفاع علف هرز, رقابت, ریحان, زیست توده علف هرز, شبدر