حمید رضا توکلی کاخکی - مرکز تحقیقات آموزش کشاورزی و مناببع طبیعی خراسان رضوی
علیرضا بهشتی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

در سیستم های کشاورزی رایج استفاده از آفت کش ها و قارچ کش ها برای تیمار نمودن بذر بصورت گسترده ای کاربرد یافته است. این مطالعه به منظور بررسی اثر ضدعفونی بذر بر شاخص های قدرت بذر گندم بک کراس روشن در سال ۱۳۸۶در شرایط آزمایشگاهی به مرحله اجرا درآمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با هشت تکرار اجراء شد. فاکتورهای مورد بررسی در این شامل مرحله آلودگی بذر به اسپور سیاهک پنهان معمولی گندم (laevis Tilletia) در دو سطح ( آلودگی و عدم آلودگی)، نوع قارچ کش در چهار سطح (رئال، ویتاواکس، دیویدند و شاهد) و سه سطح مدت نگهداری بذر (۳۰،۶۰و ۹۰ روز) بود. نتایج نشان داد که آلودگی بذر و نوع قارچ کش اثر معنی بر طول ساقه چه و طول ریشه چه داشت (۰۱/۰ ≤ P). اثرمدت نگهداری بذر بر صفات درصد جوانه زنی، وزن خشک گیاهچه،طول ریشه چه و طول ساقه چه معنی دار (۰۱/۰ ≤ P) بود. اثر متقابل آلودگی بذر و نوع قارچ کش ها بر شاخص های سرعت و درصد جوانه زنی،وزن خشک گیاهچه وطول ریشه چه معنی دار نبود. بر اساس این نتایج آزمایشگاهی، استفاده از قارچ کش های ضدعفونی کننده بذردر صورت عدم ضرورت نه تنها موجب خسارت احتمالی به بنیه بذر می شود بلکه، صدمات زیست محیطی را نیز بدنبال خواهد داشت. چنانچه آلودگی بذر و شیوع بیماری در مزرعه محرز باشد و باتوجه به متفاوت بودن عکس العمل ارقام مختلف گندم به بیماری سیاهک پنهان گندم و با تکیه و بهره گیری از نتایج آزمایش های مزرعه ای استفاده از قارچ کش مطلوب می تواند در جلوگیری از کاهش عملکرد موثربوده و حداقل مخاطرات زیست محیطی را بدنبال داشته باشد.

آلودگی بذر, جوانه زنی بذر, قارچ کش