هدف این آزمایش بررسی پاسخ خاک سطحی و خاک تحتانی به خاک­ورزی­های متداول و کاهش یافته و کود زیستی (باکتری حل کننده فسفر) (Bacillus coagolance, B)، کود شیمایی فسفر (P) و تلفیق کود زیستی و کود شیمیایی فسفر (PB) در کشت دیم گندم بود. بدین منظور آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید که در آن سیستم­های خاک­ورزی در کرت های اصلی و تلفیق کود شیمیایی و باکتری حل کننده فسفر در سه سطح در کرت های فرعی اعمال گردید. سه سیستم خاک­ورزی شامل (۱) خاک­ورزی متداول با استفاده از گاوآهن برگردان­دار (CT)، (۲) گاو آهن پنجه غازی (RTC) و (۳) گاو آهن برگردان­دار با جدا نمودن صفحه برگردان (RT) بودند. نتایج تحقیق نشان داد اعمال سیستم­های مختلف خاک­ورزی اثر معنی­داری بر عملکرد کمی و خصوصیات کیفی گندم نداشته است. کاربرد توامان کود شیمیایی فسفر و باکتری حل کننده فسفر (PB) به دلیل افزایش جذب فسفر و[۱]نیتروژن به گیاه موجب افزایش میزان عملکرد، محتوای پروتیئن و فسفر دانه گردید. درصد کلونیزاسیون میکوریز، آنزیم دهیدروژناز و فسفاتاز خاک در عمق ۵ تا ۲۵ سانتی متری خاک متاثر از کاربرد خاک­ورزی کاهش یافته (RT) و تیمار کود زیستی افزایش یافت. نتایج آزمایش نشان داد هر چند تغییرات  عملکرد گندم تحت تاثیر نوع خاک­ورزی قرار نگرفت ولی اعمال خاک­ورزی کاهش یافته موجب تغییرات زیستی در عمق مشخصی از خاک گردید. * مسئول مکاتبه: zrashidi@yahoo.com