مهیار محمدزاده - دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی
یوسف نیکنژاد - گروه زراعت و مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی
هرمز فلاح آملی - گروه زراعت و مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی
داوود براری - گروه زراعت و مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی
سید میثم باغبانیان - عضو هیئت علمی گروه شیمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی

به ­منظور بررسی اثرات مصرف زئولیت و کود مرغی غنی شده با روی و مس بر صفات زراعی و فیزیولوژیکی لوبیاسبز (Phaseolus vulgaris L.)، آزمایش مزرعه­ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی آمل در سال ۱۳۹۶ اجرا شد. کاربرد زئولیت در پنج سطح، شامل Z۱: شاهد یا عدم مصرف زئولیت، Z۲: مصرف زئولیت به تنهایی، Z۳: زئولیت غنی شده با روی، Z۴: زئولیت غنی شده با مس و Z۵: زئولیت غنی شده با روی و مس و مصرف کود مرغی در پنج سطح، شامل P۱: شاهد یا عدم مصرف کود مرغی، P۲: مصرف کود مرغی به تنهایی، P۳: کود مرغی غنی شده با روی، P۴: کود مرغی غنی شده با مس و P۵: کود مرغی غنی شده با روی و مس به عنوان فاکتورهای آزمایش درنظرگرفته شدند. در این آزمایش کود مرغی به مقدار ۵/۱ تن در هکتار و زئولیت به میزان ۱ تن در هکتار مصرف شد. همچنین از کودهای روی و مس به­ترتیب به مقدار ۲۶ و ۶/۱۳ کیلوگرم در هکتار جهت غنی سازی کودهای مرغی و زئولیت استفاده گردید. نتایج نشان داد که مصرف کود مرغی و زئولیت غنی شده با عناصر روی و مس سبب افزایش معنی­دار اجزای عملکرد، عملکرد، غلظت رنگدانه های فتوسنتزی و جذب عناصر غذایی پرمصرف و کم مصرف در لوبیاسبز در مقایسه با کاربرد جداگانه کود مرغی یا زئولیت و شاهد گردید. در شرایط مصرف کود مرغی، حداکثر عملکرد دانه (۷۴/۱ تن در هکتار) با کاربرد تیمار P۵ و در شرایط کاربرد زئولیت، بیشترین عملکرد دانه (۷۱/۱ تن در هکتار) با اعمال تیمار Z۵ حاصل شد و با عدم مصرف تیمارهای کودی، عملکرد به­ترتیب حدود ۲۷ و ۳/۲۳ درصد کاهش یافت. بنابراین، به نظر می­رسد کاربرد زئولیت و کود مرغی غنی شده با عناصر روی و مس می تواند ضمن کاهش مصرف کودهای شیمیایی، روش مناسبی جهت بهبود عملکرد گیاه همراه با تولید سالم و پایدار محصولات کشاورزی باشد.

جذب عناصر, رنگدانه های فتوسنتزی, زئولیت, عملکرد, کود مرغی