شبنم سهراب نژاد - دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده علوم، گروه شیمی
افشین پور احمد - دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، دانشکده علوم، گروه شیمی
احسان ردائی - دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده علوم، گروه شیمی

سنتز نانو ذرات سولفید کبالت در زئولیت 5 - ZSM با دو روش تعویضیونی و آبی گرمابی مورد مطالعه قرار گرفته است. آنالیز شیمیایی وشناسایی مواد به وسیله دستگاه های XRD, SEM, BET ,EDAX,IR واسپکتروسکوپی بازتابش انتشاری DRS انجام شده است. نتایج BET و تصاویر میکروسکوپ الکترونی نشان می دهد که نانوذرات سولفید کبالت روی سطح زئولیت 5 - ZSM قرار گرفته اند اما در روش آبی گرمابی، زئولیت نقش قالب آلی را برای تولید نانو ذرات سولفید کبالت بازی می کند. ساختار کریستالی نمونه ها به وسیله XRD مورد مطالعه قرار گرفته است. در روش آبی گرمابی اندازه نانو ذرات سولفید کبالت حدود nm 22 می باشد اما در روش تعویضیونی اکثریت نانو ذرات سولفید کبالت در ابعاد nm 6 بر روی سطح ساختارزئولیت 5 - ZSM جای گرفته اند. به عبارتی سنتز نانوذرات در اندازه کوانتومی با روش تبادل یونی مقدور می باشد. نتایج DRS نشان می دهد که پیک های جذب تهییجی نمونه سنتزشده به روش تبادل یونی در انرژی بالاتر نسبت به نمونه تودهای سولفید کبالت قرار گرفته است و این نشان دهنده اثر کوانتومی زئولیت در سنتز نانوذرات در اندازه های ریزتر میباشد. طیف جذبی نشان می دهد که شکاف انرژی برای نانو ذرات سولفید کبالت بوسیله روش های آبی گرمابی و تعویض یونی به ترتیب 3.68 و 4.1 الکترون ولت می باشد.