بتول سعیدی - گروه علوم تربیتی، دانشگاه ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.
اصغر سلطانی - دانشیار برنامه درسی، گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

هدف پژوهش حاضر شناسایی و تحلیل روندهای پژوهش برنامه درسی در آموزش عالی ایران بود. روش پژوهش، تحلیل محتوای اسنادی از طریق تحلیل مضمون، و ابزار پژوهش نیز چک لیست محقق ساخته تحلیل مضمون بود. در این پژوهش همه مقالات حوزه برنامه درسی آموزش عالی در نشریات علوم تربیتی از سال ۱۳۹۰ تا ابتدای سال ۱۴۰۰، بررسی و با نمونه گیری هدفمند، تعداد ۱۳۲۱ مقاله برای مطالعه انتخاب گردید. روش پژوهش در بخش کیفی تحلیل مضمون بود که طی آن مضامین پایه، سازمان­دهنده و فراگیر استخراج شدند. به منظور تحلیل مضامین استخراج شده به شکل کمی، از آماره های فراوانی و درصد استفاده شد. روایی ابزار از بعد محتوایی توسط متخصصان برنامه درسی تایید شد. پایایی ابزار نیز با روش ضریب پایایی هولستی (Holsti's reliability index) برآورد گردید. نتایج نشان داد که مضامین یاددهی - یادگیری، محتواهای موضوعی و حوزه­های محتوایی برنامه درسی، روش­های تدریس و آموزش الکترونیک، بیشترین نمود را در روند های پژوهش در برنامه درسی آموزش عالی داشتند. از میان عناصر برنامه درسی، عنصر اجرای برنامه درسی مورد توجه بیشتری بود. روش پژوهش کیفی، روش غالب مورد استفاده در پژوهش ها بود، دانشجویان عمده ترین مشارکت کنندگان در پژوهش های مورد بررسی بودند و قلمرو مکانی بیشتر پژوهش ها، منطقه ای بود. به طور کلی این نتیجه حاصل شد که روند پژوهش ها در حوزه آموزش عالی از بعد مولفه های مورد بررسی در این پژوهش از توازن مناسبی برخوردار نیستند.  بر این اساس، پیشنهاد می­شود که نشریات با مشخص کردن خلا­ها و نیازها، در فراخوان های خود به جذب مقالات تخصصی و ویژه در راستای نیازهای موضوعی پیشنهاد شده در این پژوهش اقدام نمایند.

برنامه درسی, روند پژوهش, آموزش عالی