فرید رهنما - دانشجوی دکترای فلسفه هنر، دانشگاه بوعلی سینا. ایران
امیر نصری - دانشیار گروه فلسفه هنر، دانشگاه علامه طباطبایی. ایران.

آرتور دانتو (۲۰۱۳-۱۹۲۴) فیلسوف معاصر، برای دستیابی به تعریف هنر، ضمن رد دیدگاههای پیشین و مخالفت صریح با ذات گرایی مفهوم هنر، با نگاه کاملا متفاوتی، درصدد تبیین رویکردی جدید در مواجهه با آثار هنری چالش برانگیز معاصر است. او با روی گردانی از دیدگاه کانتی مسلط بر نظریه های هنر تا اواسط قرن بیستم، نظریه خود را تحت تاثیر هگل و بر مبنای زمینه تاریخی روند ارتقای شیء عادی به اثر هنری بنا می نهد. بر این اساس، زمینه ای تاریخی، فرهنگی و اجتماعی لازم است تا ابژه ها، مشروعیت اثر هنری بودن را کسب کنند. از نظر او به واسطه نوع نگاه هنرمند (در بستر تاریخی) به شئ عادی و نحوه ارائه او، روایت تازه ای از یک امر معمولی پدید می آید و آن را به عنوان مفهوم و معنایی متجسد درمی آورد که منجر به استحاله به یک اثر هنری می شود. از آنجا که درک محتوای فکری اثر و دستیابی به معنای اثر، کنشی فعالانه از سوی ناظر اثر را می طلبد، تاکید بیش از حد نظریه او بر سوژه محوری، تفاسیر شخصی را سبب می شود. همچنین با توجه به اینکه نظریه هنر دانتو بر فاصله اثر هنری از دنیای واقعی تمرکز دارد (اثر هنری، ابژه واقعی نیست)، نسبت اثر با جهان واقع، زیر سوال می رود و با خصائصی که برای اثر هنری قائل می شود، خود به نوعی گرفتار ذات گرایی می شود. این مقاله در پی سوال چه چیزی اثر هنری را اثر هنری می کند؟ با بررسی و توصیف آرای دانتو، ضمن اشاره به آثار هنری مورد ارجاع وی، عوامل موثر در نظریه او را واکاوی می کند تا نهایتا به تحلیل برخی ایرادات این تلقی از مفهوم هنر بپردازد.

آرتور دانتو, زمینه اجتماعی-فرهنگی, تفسیر, تاریخ گرایی, سوژه محوری, ذات گرایی, اثر هنری