حامد نجاران طوسی - استادیار، گروه مدیریت عملکرد دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام، تهران، ایران

حاکمیت اسلام در جهان و تحقق تمدن نوین اسلامی به عنوان مهم ترین آرمان و چشم انداز نهایی، همواره مورد تاکید امامین انقلاب اسلامی قرار داشته است. رسیدن به این آرمان والا بدون نقش آفرینی ویژه توسط نهاد علم (حوزه های علمیه و دانشگاه ها) که تغذیه فکری و علمی جامعه را بر عهده دارند، میسر نخواهد شد. اما این امر چه ملزوماتی دارد و چگونه و با چه کیفیتی باید اتفاق بیفتد؟ این مقاله درصدد است تا به این موضوع پرداخته و چگونگی نقش آفرینی حوزه و دانشگاه را از مجموعه بیانات و تدابیر امامین انقلاب اسلامی استخراج نماید. برای رسیدن به این هدف از روش کیفی «تحلیل مضمون» استفاده شده و با استخراج ۱۷۳۶مضمون اولیه، الگویی مشتمل بر ابعاد، مولفه ها و شاخص های نقش آفرینی نهاد علم در تحقق تمدن نوین اسلامی تدوین گردید. این الگو دارای دو بعد اساسی «پرورش انسان» و «توسعه حکمت» است. «پرورش انسان» دارای مولفه «الزامات کلی»، «تربیت فکری و اعتقادی»، «تربیت فرهنگی و اخلاقی» و «تربیت علمی و مهارتی» بوده و «توسعه حکمت» شامل ۴ مولفه «الزامات کلی»، «تولید فکر»، «تولید علم» و «فناوری و نوآوری» است. در ذیل هرکدام از این مولفه ها نیز شاخص هایی وجود دارد که الگوی نقش آفرینی حوزه و دانشگاه را در تحقق تمدن نوین اسلامی، تبیین می نمایند.

تمدن سازی، حوزه علمیه، دانشگاه، انقلاب اسلامی