حسین دانش مهر - دانشیار، گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
عثمان هدایت - دانشجوی دکترا، گروه جامعه شناسی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

این پژوهش، با مسئله مند کردن بحران آب در ایران و استان کردستان، سعی در تحلیل وضعیت کشمکش های نهادی و عمومی انتقال آب به عنوان راهکاری برای حل این بحران داشت. در این رابطه، با مطرح کردن این سوال که انتقال آب استان، فرصتی برای توسعه آن فراهم کرده یا به چالش های توسعه ای منجر شده است، به واکاوی مباحث و کشمکش های دو دیدگاه نهادی در قالب کارشناسان و مدیران شرکت سهامی آب منطقه ای استان کردستان و فعالین مدنی و محیط زیستی درباره انتقال آب از غرب به شرق استان پرداخته شد. بنابراین، رویکرد توسعه پایدار که در پی ارتباط و تعامل سه حوزه اجتماع، اقتصاد و محیط زیست است، مبنای نظری این پژوهش را شکل داد. روش شناسی بر اساس اهداف و موضع نظری و تجربی، اتنوگرافی نهادی بوده که در پی تجربیات، دانش، دیدگاه های مصاحبه شوندگان [۳۱ نفر مصاحبه نیمه ساخت یافته] و بررسی آمار و اسنادی بود که به بحث آب و بحران های پیشروی آن در پی انتقال آب در استان کردستان بود. تحلیل نتایج با توجه به تحلیل ۶ مقوله ثانویه نشان داد که مدیران و کارشناسان تغییرات اقلیمی و موانع طبیعی بهره برداری از آب را مبنای بسیاری از شرایط و موانع مدیریت پایدار منابع آب می دانند، در حالی که فعالین بر ضعف مدیریت پایدار منابع آب تاکید دارند. همچنین مدیران و کارشناسان نهادی، فقدان مدیریت یکپارچه آب و کمبود اعتبارات را مبنای ضعف نهادی دانسته و بی توجهی بخش نخبگان دانشگاهی و نمایندگان استانی به مسئله آب و نبود قدرت چانه زنی در تخصیص آب را برجسته می کنند در حالی که فعالین، سیطره مسائل سیاسی و نبود مشارکت عمومی را دلیل این امر می دانند. در نهایت، می توان هم راستا با فعالین استنباط کرد که انتقال آب، علی رغم تاکید مسئولان و کارشناسان شرکت نه به عنوان یک فرصت بلکه به عنوان یک چالش برای توسعه استان، خود را نشان داده است.

توسعه پایدار منابع آب, فرصت/چالش توسعه, انتقال آب, اتنوگرافی نهادی, استان کردستان