معصومه رفیعی - Department of Biology, Faculty of Sciences, Shahrekord University, Shahrekord
لیلا شبانی - Department of Biology, Faculty of Sciences, Shahrekord University, Shahrekord, Biotechnology Research Institute of Shahrekord University, Shahrekord
محمدرضا سبزعلیان - Department of Agronomy and Plant Breeding, College of Agriculture, Isfahan University of Technology, Isfahan

پرایمینگ، قرار گرفتن موجودات یا سلول­ها در معرض میزان کمی از عوامل خسارت­زای فیزیکی یا شیمیایی است که موجود زنده را برای قرار گرفتن در معرض تنش بعدی از طریق پاسخ بهبود یافته آماده می­کند. بر این اساس در این مطالعه تاثیر پیش تیمار چهار نور مختلف LED شامل نور LED قرمز، نور LED قرمز (۷۰%) + آبی (۳۰%)، نور LED آبی و نور LED سفید در مقایسه با نور گلخانه بر روی دو ژنوتیپ سبز و بنفش گیاه ریحان شیرین در شرایط شاهد و تنش شوری با غلظت ۱۵۰ میلی­مولار NaCl مورد بررسی قرار گرفت. جهت انجام پژوهش، بذرهای دو ژنوتیپ سبز و بنفش ریحان شیرین در گلدان­های حاوی خاک لومی شنی کشت داده شد. پس از گذشت ۵۰ روز، تعداد ۴۸ گلدان به اتاقک حاوی لامپ­های LED منتقل شد و تعداد ۱۲ گلدان در گلخانه نگهداری شد. پس از دو هفته گلدان­ها از اتاقک حاوی لامپ­های LED به گلخانه منتقل شدند و تیمار شوری به مدت دو هفته اعمال شد. نتایج نشان داد تیمار ۱۵۰ میلی­مولار NaCl سبب کاهش وزن تر و خشک اندام هوایی و کلروفیل a و افزایش میزان پراکسید هیدروژن، فعالیت آنزیم کاتالاز و ترکیبات فنولیک کل در هر دو ژنوتیپ در شرایط نور گلخانه شد. در شرایط شاهد نوری در هر دو ژنوتیپ، نور LED قرمز + آبی نسبت به بقیه نورها وزن تر و خشک اندام هوایی، میزان کلروفیل a و ترکیبات فنولیک کل را افزایش و محتوای پراکسید هیدروژن را کاهش داد. در شرایط شوری نتایج نشان داد که پیش تیمار با نور LED قرمز + آبی در ژنوتیپ سبز و LED قرمز در ژنوتیپ بنفش سبب افزایش وزن تر اندام هوایی (به­ترتیب ۶۵ درصد و ۵۲ درصد) و وزن خشک اندام هوایی (به­ترتیب ۲ برابر و ۷۳ درصد)، کلروفیل a (به­ترتیب ۹۸ درصد و ۵۸ درصد)، ترکیبات فنولیک کل (به­ترتیب ۲ برابر و ۲۰ درصد) و فعالیت آنزیم­های آنتی­اکسیدان و کاهش محتوای پراکسید هیدروژن (به­ترتیب ۳۳ درصد و ۷۲ درصد) نسبت به گیاهان پیش تیمار نشده با این نورها شده است. با توجه به نتایج به دست آمده، استفاده از پیش تیمار LED (نور LED قرمز + آبی در ژنوتیپ سبز و LED قرمز در ژنوتیپ بنفش) با تقویت مکانیسم­های حمایتی مانند کاهش پراکسیداسیون لیپیدهای غشا، افزایش فعالیت آنزیم­های آنتی­اکسیدانی، ترکیبات فنلی و رنگیزه­های فتوسنتزی، در بهبود وضعیت گیاه ریحان در هر دو شرایط شاهد نوری و شوری نقش بسزایی داشته است.

Antioxidant enzymes, Basil, Light emitting diodes (LEDs), Phenolic compounds, Salinity stress, آنزیم های آنتی اکسیدان, ترکیبات فنولیک, تنش شوری, دیودهای ساطع کننده نور (LED), ریحان