علی مجتهدین - Animal Science Department, Moghan Faculty of Agriculture & Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran

زمینه و هدف: از گیاهانی که در طب سنتی به اثرات ضد دردی آن اشاره شده لیموترش (Citrus limon) است؛ اما پژوهش های اندکی در مورد مکانیسم عمل آن با تاکید بر سیستم های نوروترنسمیتری انجام گرفته است؛ بنابراین در تحقیق حاضر اثرات محیطی اسانس لیموترش بر درد پیکری با استفاده از آزمون فرمالین با تاکید بر سیستم نوروترنسمیتری هیستامینرژیک در رت های نر نژاد ویستار بررسی گردید. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، تعداد ۶۰ سر رت نر با وزن ۲۵۰- ۲۰۰ گرم در محدوده سنی ۱۶-۱۴ هفته در ۱۰ گروه شامل: شاهد (سالین نرمال+ فرمالین ۱% کف پایی)، ۳ گروه تیمار با اسانس لیموترش (۵/۱۲، ۲۵ و ۵۰ میلی گرم به کیلوگرم)، ۳ گروه تیمار با کلرفنیرآمین (۵، ۱۰ و ۲۰ میلی گرم به کیلوگرم)، یک گروه تیمار با هیستامین (۱۰ میلی گرم به کیلوگرم)، یک گروه پیش تیمار با کلرفنیرآمین (۲۰ میلی گرم) + اسانس لیموترش (۵۰ میلی گرم)، یک گروه پیش تیمار با هیستامین (۱۰ میلی گرم) + اسانس لیموترش (۵۰ میلی گرم) تقسیم شدند. جهت ارزیابی درد پیکری از آزمون فرمالین استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با روش آنالیز واریانس یک طرفه انجام گردید. نتایج: تزریق داخل صفاقی اسانس لیموترش موجب کاهش پاسخ درد در هر دو مرحله اول و دوم گردید (۰۵/۰P<). پیش تیمار با کلرفنیرآمین و سپس اسانس لیموترش موجب تقویت پاسخ ضد دردی اسانس در هر دو مرحله اول و دوم درد فرمالینی گردید (۰۵/۰P<). نتیجه گیری: اسانس لیموترش اثرات ضد دردی داشته که احتمالا این اثرات با به کارگیری سیستم هیستامینی ایجاد می شود.

Citrus Limon L., Somatic Pain, Histaminergic System, Formalin Test, لیموترش, درد پیکری, سیستم هیستامینرژیک, آزمون فرمالین