حجت عنبرا - Department of Comparative Histology & Embryology, Faculty of Veterinary Medicine, Tehran University, Urmia, Tehran
رسول شهروز - Department of Comparative Histology & Embryology, Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, Urmia, Iran
حسن ملکی نژاد - Department of Comparative Histology & Embryology, Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, Urmia, Iran
صادق سعادتی - Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, Urmia, Iran

زمینه و هدف: آنمی­همولیتیک ناشی از فنیل­هیدرازین که یک ترکیب همولیتیک می­باشد، می­تواند موجب تغییر در عملکرد و ساختار بافتی در کبد گردد. بنابراین، در این مطالعه نقش محافظتی ویتامین C همراه با ژل­رویال در برابر آسیب­های اکسیداتیو و آپوپتوز کبدی ناشی از کم­خونی همولیتیک مورد مطالعه قرار گرفت. مواد و روش­ها: تعداد ۳۲ موش­ نر بالغ به صورت تصادفی به چهار گروه مساوی تقسیم شدند. گروه اول سرم فیزیولوژی با دوز ml ۱/۰ دریافت کردند، گروه دوم ویتامین C با دوز mg/kg ۲۵۰ به صورت داخل صفاقی همراه با ژل­رویال با دوز mg/kg ۱۰۰ از طریق دهانی روزانه دریافت کردند، گروه سوم فنیل­هیدرازین با دوز gr۱۰۰/ mg۶ به صورت داخل صفاقی هر ۴۸ ساعت دریافت نمودند، گروه چهارم به همراه فنیل­هیدرازین، ویتامین C و ژل­رویال را با دوزهای مشابه گروه­های قبل دریافت کردند. پس از ۳۵ روز نمونه­های سرمی و بافتی تهیه و برای آزمایشات سرمی و نیز مطالعات هیستوشیمیایی و هیستومورفومتری مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج: فنیل­هیدرازین باعث افزایش آلکالین­فسفاتاز، آسپارتات­ترنس­آمیناز، آلانین­ترنس­آمیناز، مالون­دی­آلدئید و لاکتات­دهیدروژناز و کاهش سوپر­اکسید دیسموتاز، ظرفیت آنتی­اکسیدانت تام و آلبومین سرم گردید. همچنین، فنیل­هیدرازین موجب افزایش در آپوپتوز، قطر سلول هپاتوسیت و قطر هسته آن ها و تعداد سلول­های کوپفر گردید. تجویز ژل­رویال همراه با ویتامین C تغییرات مشاهده شده در فراسنجه­های مذکور را بهبود بخشید. نتیجه گیری: ژل­رویال و ویتامین C به عنوان یک مهار­کننده رادیکال آزاد قادر به کاهش آسیب­های اکسیداتیو و آپوپتوز ناشی از کم­خونی همولیتیک ایجاد شده توسط فنیل­هیدرازین در کبد موش می­باشد.

Anemia, Phenylhydrazine, Apoptosis, Liver, کم خونی, فنیل هیدرازین, آپوپتوز, کبد