محمدرضا ویژه - استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی

منع تبعیض ناروا در اسناد بین المللی، رویه ی قضایی بین المللی و منطق های، و سرانجام درقانون اساسی جمهوری اسلامی ایران شناسایی و تضمین شده است. برای بررسی وتحلیل آن، ابتدا باید دانست مفهوم تبعیض ناروا و نیز برابری چیست و معیارهایشناسایی آن چیست؟ در عین حال، پرسش مهم دیگر آن است که این مفهوم در رویه یقضایی هیات عمومی دیوان عدالت اداری، به عنوان یکی از عرصه های عملی اعمال آن،چگونه تضمین می شود و معیارهای آن برای احراز تبعیض ناروا چیست؟تحلیل رویه ی قضایی آشکار می سازد هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تشخیصتبعیض ناروا از رویه ی منسجمی برخوردار نیست و گاه شاهد آرای متعارض در اینخصوص هستیم. در عین حال، معیارهای تشخیص این تبعیض نیز نامشخص و متشتتهستند و این هیات، در آرای مختلف از معیارهای گوناگون و گاه کاملا متفاوت استفادهنموده است. افزون بر موارد فوق، دیوان میان احراز تبعیض ناروا و اعمال آن تفکیکقائل نشده و این امر موجب شده است تفسیر دیوان از تبعیض ناروا کاملا حکمی باشد وبه موضوعات وارد نشود. در نهایت، دیوان در بیشتر موارد، تبعیض ناروا را در چارچوبمضیق قانون مداری احراز نموده است که این رویه مانعی برای تفسیر پویای این مفهوم وبه کارگیری معیارهای نوین در این زمینه شده است

تبعیض, تبعیض ناروا, تبعیض روا, برابری, هیات عمومی دیوان عدالت اداری, رویه ی قضایی