مهرداد رایجیان اصلی - استادیار دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس

این مقاله ضمن معرفی «کتابچه ی قانونی کنت» به مثابه نخستین متن کیفری رسمی در حقوق ایران، مفاد آن را از دریچه ی حقوق جنایی و جرم شناسی تحلیل می کند. این کتابچه از آن جهت اهمیت دارد که سنگ بنای قانون های مجازات پس از خود در ایران را تشکیل داد. بخشی از این مقررات به قانون های آیین دادرسی جنایی، و بخشی دیگر به قانون های مجازات عمومی، و قانون های مجازات اسلامی، از گذشته تا به امروز، تبدیل شده اند. مقررات شکلی کتابچه از جهت رسمیت دادن به سازمان پلیس در حقوق ایران اهمیت می یابند. سایر مقررات کتابچه اما از جهت طبقه بندی جرم ها و کیفرها- که پیش از آن کم سابقه بود، شایان توجه اند. مجموع این مقررات، هم نمایان گر تحولاتی هستند که از دریچه ی حقوق جنایی و جرم شناسی غربی اروپایی تحلیل پذیر اند، و هم بازتاب دهنده ی پدیده های رایج در بافتار اجتماعی فرهنگی آن روزگار ایران تلقی می شوند.

کتابچه ی قانونی کنت, حقوق جنایی, جرم شناسی, پلیس, حقوق ایران