سید مصطفی محقق داماد - استاد دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.

علم اصول فقه را اگر فلسفه حقوق اسلامی بنامیم- چنانکه نامیده اند- گزاف نگفته ایم. این دانش در روش اجتهادی صناعت محور مکتب نجف طی قرن معاصر جان تازه ای به خود گرفته است. یکی از ایم مباحث تقسیم احکام شرعی به تکلیفی و وضعی و سپس تحلیل و بررسی نحوه تشریع دسته دوم است. شیخ انصاری در این بحث سعی دارد که از نظریه قدمای امامیه دفاع کند و نقادان نو پرداز را پاسخ دهد. اما خراسانی با تحیلل نسبتا تفصیلی نظر استادش شیخ انصاری را مورد انتقاد قرارداد و به نظر خودش طرحی نو در انداخته است. آگاهی دانشوران دانش حقوق نسبت به این بحث ضمن آنکه موجب آشنایی به سوابق فلسفه حقوق در اندیشه اسلامی است، بی تردید در تحلیل های عقلی حقوقی تاثیر بسزایی خواهد داشت

فلسفه حقوق اسلامی, حکم تکلیفی, حکم وضعی, سببیت, شرطیت, جزئیت, زوجیت, انتزاعی, استقلالی, تبعی