علیرضا حسینی - دانشگاه ایلام- گروه مهندسی آب
محمود شفاعی بجستان - دانشگاه شهید چمران اهواز- دانشکده علوم و مهندسی آب، گروه سازه های آبی

برای برآورد تاثیر ریشه درختان در افزایش مقاومت برشی خاک و پایداری شیب ساحل رودخانه ها، بررسی سامانه ریشه لازم است. هدف از انجام این تحقیق بررسی سامانه ریشه درختان گز ساحلی در جهت جریان رودخانه می باشد. به این منظور، تعداد ۵ پایه درخت گز، در بازه ی نسبتا مستقیمی از رودخانه سیمره، در محدوده استان ایلام انتخاب شد. برای بررسی سامانه ریشه، از روش حفاری ترانشه ی دوار استفاده گردید. در جهت جریان، تعداد و قطر ریشه ها در ناحیه بالایی و پایینی پایه ها روی ساحل اندازه گیری شد. بررسی ها نشان داد که، تعداد ریشه ها در ناحیه بالایی ۶/۱۱ درصد بیشتر از ناحیه پایینی است. در همه رده ها (اندازه قطر های مختلف) درصد تعداد ریشه ها در ناحیه بالایی بیشتر از ناحیه پایینی می باشد. متوسط قطر ریشه ها در ناحیه بالایی پایه ها بیشتر از ناحیه پایینی است. در ناحیه بالایی، ریشه های قطورتر، درصد بیشتری از کل قطر ریشه های این ناحیه را تشکیل می دهد. در حالی که در ناحیه پایینی، درصد ریشه های باریک تر بیشتر است. مجموع سطح مقطع ریشه ها در ناحیه بالایی، ۲۳ درصد بیشتر از مجموع سطح مقطع ریشه ها، در ناحیه پایینی است. نتایج این تحقیق نشان داد که جریان رودخانه بر توزیع سامانه ریشه درختان ساحلی گز موثر است.

زیست مهندسی خاک, مهندسی رودخانه, مقاومت برشی خاک, حفاظت سواحل, رودخانه سیمره