فرشاد احمدی - Ph.D Candidate, Water Resources Engineering. Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran
رسول میرعباسی نجف آبادی - Assistant Professor, Water Engineering Department, Shahre Kord University, Shahre Kord, Iran
فریدون رادمنش - Assistant Professor, Water Engineering Department, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran

خشک سالی پدیده ای اقلیمی است که به کندی شروع می شود و طبیعتی پنهان دارد. مدت زمان وقوع آن طولانی است و خسارت های ناشی از آن در بخش های مختلف، مانند کشاورزی و محیط زیست و اقتصاد، به صورت تدریجی ظاهر می شود. پایش و پیشبینی خشک سالیها، به ویژه تعیین دقیق زمان شروع و تداوم آن، در مدیریت منابع آبی و برنامهریزی جهت کاهش آثار مخرب خشک سالی اهمیتی ویژه دارد. در این مطالعه، خشک سالیهای سه استان گلستان، گیلان و مازندران (استانهای حاشیه دریای خزر) با استفاده از شاخص کمبود توام (JDI) ارزیابی شد. همچنین عملکرد شاخص JDI با دو شاخص بارش استانداردشده (SPI) و SPI اصلاح شده () مقایسه شد. بدین منظور، از دادههای بارش ماهیانه پنج ایستگاه سینوپتیک بابلسر، بندرانزلی، رامسر، گرگان، و رشت، در دوره آماری ۱۹۷۱ تا ۲۰۱۱، برای محاسبه شاخص های مورد بررسی استفاده شد. نتایج نشان داد در سالهای اخیر تعداد ماههای خشک در منطقه مطالعه شده افزایش یافته است؛ طوری که در همه ایستگاهها (به جز بابلسر) درصد ماههای خشک به بیش از ۵۰ درصد در ده سال اخیر (۲۰۰۲ ۲۰۱۱) رسیده است. بر اساس محاسبات انجام شده برای شاخصهای JDI و SPI و ، هر چه فاصله ایستگاهها از دریای خزر بیشتر میشود مقدار خشکیها و کمبود بارش نیز افزایش مییابد. همچنین، نتایج نشان داد شاخص JDI، علاوه بر توصیف علمی وضعیت کلی خشک سالی، قابلیت مشخص کردن ظهور (آغاز) خشک سالیها و نیز خشک سالیهای طولانی مدت را دارد و ارزیابی وضعیت خشک سالی را به صورت ماه به ماه میسر میسازد.

Copula Functions, Drought, Caspian Sea, Joint Deficit Index