درسا رنجکش ضیابری - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
مریم نوابیان - استادیار گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
محمد حسن بیگلویی - استادیار گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
مهدی اسمعیلی ورکی - استادیار گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان

برای بالابردن عملکرد محصول در اراضی شالیزاری استفاده از عناصر غذایی یا کودهای شیمیایی ضروری است. کاربرد کودهای شیمیایی در اراضی شالیزاری و آب شویی این کودها با آب آبیاری و باران به آلودگی آب های زیرزمینی این اراضی می انجامد. طراحی و مدیریت بهینه سیستمهای زهکش، از جمله استفاده از زهکش کنترل شده، نقشی مهم در کاهش شوری و دیگر آلایندههای موجود در زهآب دارد. در این پژوهش، اثر زهکش کنترل شده دارای پوشش پوسته برنج بر مقادیر نیترات و نیتریت زهآب در شرایط مشابه حاکم بر اراضی شالیزاری بررسی شد. بدین منظور، زهکش کنترل شده با پوشش پوسته برنج به ضخامت ۱۰ سانتیمتر در عمق ۴۰ سانتیمتری خاک در مدل فیزیکی نصب شد و اثر دو تیمار غلظت کود در دو سطح ۱۰ و ۲۰ میلیگرم بر لیتر و مدیریت زهکشی در سه سطح بازکردن زهکش تا رسیدن به رطوبت اشباع، رطوبت ظرفیت زراعی، و ۵۰ درصد رطوبت اشباع بر پارامترهای نیترات و نیتریت و اسیدیته زهآب بررسی شد. نتایج نشان داد مدیریت رطوبت ۵۰ درصد اشباع در غلظت کود ۱۰ میلیگرم بر لیتر در کاهش نیترات زهآب (۰۸/۱۲ میلیگرم بر لیتر) عملکردی بهتر دارد. همچنین، تیمارهای رطوبت ظرفیت زراعی در غلظت کود ۱۰ میلیگرم بر لیتر و رطوبت ۵۰ درصد اشباع در غلظت ۲۰ میلیگرم بر لیتر به ترتیب بیشترین و کمترین نیتریت خروجی از زهآب را نشان دادند. با گذشت زمان اسیدیته زهآب به سمت اسیدیته نرمال سوق پیدا کرد.

اسیدیته, پوشش کربنی, رطوبت, شوری, کود نیتروژن