فاطمه نایب لویی - دانشجوی دکتری مهندسی آبیاری و زهکشی دانشگاه تربیت مدرس
مهدی کوچک زاده - دانشیار گروه مهندسی آبیاری و زهکشی دانشگاه تربیت مدرس
کیومرث ابراهیمی - دانشیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران
مهدی همایی - استاد گروه خاک شناسی دانشگاه تربیت مدرس
فریبرز عباسی - استاد مرکز تحقیقات فنی مهندسی وزارت جهاد کشاورزی

آگاهی از مقدار و توزیع رطوبت در آبیاری زیرسطحی در مدیریت آب مزرعه اهمیت فراوان دارد. هدف این پژوهش شبیهسازی توزیع پساب در خاک با درنظرگرفتن اثر جذب ریشه و تبخیر از سطح خاک، تحت آبیاری قطرهای زیرسطحی، بود. بدین منظور، مزرعهای آزمایشی انتخاب و کاهو در آن کاشته شد تا دادههای مورد نیاز از آن جمعآوری شود. ویژگیهای هیدرولیکی خاک با استفاده از دادههای واقعی پتانسیل ماتریک و رطوبت حجمی خاک تعیین شد. پتانسیل ماتریک خاک در دامنه تانسیومتری به کمک تانسیومتر و رطوبت خاک، به وسیله دستگاه TDR، به دست آمد. برای شبیهسازی از مدل HYDRUS-۲D استفاده شد. نتایج شبیهسازی مکانی نشان داد این مدل در نقاط دورتر از قطرهچکانها و با عمق بیشتر (۰۳/۰(RMSE= در مقایسه با نقاط نزدیک به قطرهچکان و عمق کمتر (۰۰۸/۰RMSE=) نتایج بهتری ارائه میدهد. نتایج شبیهسازی زمانی نیز نشان داد مدل چهل و هشت ساعت پس از آبیاری (۰۰۵/۰RMSE=) دقیقتر از یک ساعت پس از آبیاری عمل میکند (۰۲۹/۰RMSE=). بدین ترتیب، میتوان دریافت، هنگامی که فرایندهای جذب آب به وسیله ریشه و تبخیر فعال است، مدل توانایی مناسبی برای شبیهسازی رطوبت خاک تحت آبیاری زیرسطحی دارد.

آبیاری زیرسطحی, پساب, شبیهسازی, Hydrus