عزیز مجیدی - دانشجوی سابق دکتری دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
رسول راهنمایی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
محمد جعفر ملکوتی - استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

به منظور تبیین نقش کلسایت در رفتار شیمیایی بور در خاک های آهکی، جذب سطحی و رهاسازی بور روی کلسایت در چهار نسبت فاز جامد به محلول، در سه سطح قدرت یونی و در محدوده pH ۵/۷ تا ۵/۱۱ بررسی شد. داده های آزمایشی نشان داد جذب سطحی بور با افزایش نسبت فاز جامد به محلول و با افزایش غلظت تعادلی بور افزایش می یابد. همچنین افزایش قدرت یونی موجب افزایش جذب سطحی بور شد که احتمالا ناشی از مکانیزم جذب سطحی درون کره ای بور و کاهش ضخامت لایه دوگانه الکتریکی است. جذب سطحی بور با افزایش pH افزایش یافت و در pH ۲/۹ به حداکثر رسید. افزایش مجدد pH موجب کاهش جذب سطحی شد. چهار مرحله متوالی عصاره گیری با محلول زمینه نیترات کلسیم موجب رهاسازی حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد از بور جذب سطحی شده شد. به طور کلی، نتایج نشان داد اگرچه کلسایت کانی غالب خاک های آهکی است، نقش ضعیفی در کنترل غلظت بور در فاز محلول دارد.

خاک آهکی, رفتار شیمیایی, لایه دوگانه, محلول خاک