فهیمه رضی - دانشگاه امام خمینی (ره)
عباس ستوده نیا - دانشگاه امام خمینی (ره)
پیمان دانش کار آراسته - دانشگاه امام خمینی (ره)
مجتبی اکرم - مشاور کاماب پارس

ایران پس از چین، هند و پاکستان بیشترین مساحت اراضی شور و سدیمی را در آسیا دارا می باشد. بنابراین زهکشی جزء غیر قابل تفکیک کشاورزی فاریاب در بسیاری از نقاط ایران به حساب می آید. عمق نصب زهکش ها یکی از چالش های مهم در طراحی و اجرای شبکه های زهکشی از دیدگاه اقتصادی و زیست محیطی است. در این مقاله برای بررسی این موضوع، از یک مدل آزمایشگاهی بهره گرفته شده است. زهکش ها در اعماق ۲۵/۰، ۵/۰ و ۸۵/۰ متری در یک تانک شن به ابعاد ۵/۰*۱*۲ متر حاوی سه لایه خاک با بافت رس سیلتی هر یک به ضخامت ۳/۰ متر با هدایت های الکتریکی عصاره اشباع به ترتیب از بالا ۷/۱۲،۲/۳۱ و ۵/۶۷ دسی زیمنس بر متر نصب شده و کمیت و کیفیت آب خروجی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که بیشینه هدایت الکتریکی آب خروجی با افزایش عمق نصب زهکش ها افزایش می یابد. بیشترین شوری خارج شده از زهکش های نصب شده در عمق های ۲۵/۰، ۵/۰ و ۸۵/۰ متری به ترتیب برابر ۱/۴۳، ۶/۵۵ و ۸/۱۳۱ دسی زیمنس بر متر اندازه گیری شد. عمق آب تخلیه شده در هر آزمایش برای رسیدن به شوری بیشینه به ترتیب برای سه عمق برابر با ۵/۲۲، ۵/۲۵ و ۲۷ میلی متر اندازه گیری شد. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که کاهش عمق نصب زهکش ها موجب بهبود کیفیت آب خروجی و کاهش مقدار آن می گردد.

زهکش زیرزمینی, شوری زهاب, عمق نصب, لوله زهکش, مقدار زهاب