بررسی روند متغیرهای هواشناسی و هیدرولوژیکی حوضه دریاچه ارومیه با استفاده از روش های غیرپارامتری

گرمایش جهانی باعث تغییرات در سری زمانی متغیرهای هواشناسی شده است که این تغییرات همراه با مداخله جدی عوامل انسانی در طبیعت، تغییرات هیدرولوژیکی را نیز به همراه داشته است. بطوریکه می توان اثرات آنها را در قالب روند در سری زمانی مربوط مشاهده کرد. هدف از انجام این تحقیق، بررسی و مقایسه روند تغییرات متغیرهای دما، بارندگی و دبی رودخانه ها بصورت ماهیانه و سالانه در سطح حوضه دریاچه ارومیه با استفاده از روش های غیرپارامتری می باشد. بدین منظور چهار روش من-کندال، تایل-سن، اسپیرمن و سنس تی که جزو متداولترین روش های غیرپارامتری هستند، به کار گرفته شدند. مطالعه ۱۱ ایستگاه دما سنجی، ۳۵ ایستگاه باران سنجی و ۳۵ ایستگاه آب سنجی نشان داد که دما در سطح حوضه بطور معنی دار روند افزایشی دارد. اما بارندگی های سالانه و ماهیانه رفتارهای متفاوت را نشان دادند، بطوریکه در ۸ درصد از ایستگاه ها روند افزایشی و در ۱۴ درصد از ایستگاه-ها روند کاهشی ملاحظه شد. در خصوص دبی رودخانه ها، ۶۰ درصد از ایستگاه ها به صورت سالانه و ماهیانه روند کاهشی داشته اند. مقایسه روش ها نشان داد که روش های من-کندال و تایل-سن درصد ایستگاه های معنی دار یکسان و روش های سنس تی و اسپیرمن به ترتیب کمترین و بیشترین روند را در ارزیابی ماهیانه ایستگاه ها تشخیص می-دهند اما در ارزیابی سالیانه، روش سنس تی بیشترین روند را در ایستگاه ها نشان داد.

Keywords:

ارومیه , حوضه دریاچه , روش های غیرپارامتری , متغیرهای هواشناسی و هیدرولوژیکی , وند